حقیقت امامت و فلسفه حضورابدی امام معصوم(ع) از منظر قران با تاکید برآراء علامه طباطبائی
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
محمد صدقی الانق
1
(دانشگاه علامه طباطبائی)
کلید واژه: علامه , امام , امامت , هدایت, امر.,
چکیده مقاله :
حضور امام معصوم و حجت خدا تا سرانجام جهان و این که زمین لحظه ای از آن خالی نمی شود در مکتب تشیع مسئله جدید نیست، روایات متعدد معصومین(ع) در کتب معروف حدیثی مانند اصول کافی و الوافی، بحارالانوار وغیره بر آن تاکید کرده است و محققین در این مورد آثار گران سنگی به یادگار گذاشته اند. اما نوشته حاضر این مسئله کلامی را نه از طریق روایات بلکه بر اساس آیه 124 بقره با تاکید بر آراء علامه طباطبائی در تفسیر المیزان تحلیل نموده است. علامه حضورامام معصوم(ع) درروی زمین تا اخر جهان را لازمه حقیقت امامت از دید قران دانسته است، براساس بررسی این نوشته، علامه با واکاوی مفهوم کلمه امامت در قران و بهره گیری از احادیث، این مسئله را از منظر قران به اثبات می رساند ، ایشان وقوع کامل وعده قران برحاکمیت صالحان در عاقبت جهان را در این راستا با حضور حضرت مهدی (عج) و با حاکمیت سراسری آئین توحیدی می داند.
The Imamate of the Imam in society as the proof of God among the people and his presence until the end of the world, and that the earth is not a second without God's authority, is not a new issue in Islam, and especially in the Shite, it has been emphasized in the correct narratives of the infallibles (AS) in the famous books of hadith, such as the Osol Kafi and Vafi and Baharol’Anvar , and so on, and Islamic scholars have also written the valuable books in this regard. But the present paper examines this issue not through the narratives but according to the views of Allamah Tabataba’i in The interpretation of the great al-Mizan. Allameh (RA) considers the necessity of the existence of the infallible Imam and God's authority in the earth to the end of the world even until the hereafter as a necessity of the truth of Imamate from the viewpoint of the Quran. Allameh considers the eventual occurrence of such an event in the time of the infallible Imam Mahdi (AJ) and with the general government of monotheistic religion.
القرآن الکریم
نهج البلاغه صبحی الصالح
آمدی، سیف الدین، ابکار الافکار، دارالکتب العلمیه، بیروت، ۱۴۲۴ق.
2-ابن بابويه (صدوق)، محمد بن على، من لا يحضره الفقيه، مصحح:غفاری و ... ، جامعه مدرسین، قم، 1413ق.
ابن فارس، ابوالحسین احمد، معجم المقاییس فی اللغة، دارالفکر، بیروت، ۱۴۱۸ق.
أحمد بن حنبل الشيباني، أبو عبد الله، مسند احمد، مصحح أبو المعاطي النوري، نشرعالم الكتب – بيروت، 1419ق.
امینی، عبدالحسین،الغدیر، دارالکتاب الاسلامیه، تهران.1382ق.
بحرانی، ابن میثم، قواعد المرام فی علم الکلام، مکتبه آیت الله مرعشی، قم، ۱۴۰۶ق.،
بحراني موسوي توبلي، سيد هاشم ، غایة المرام و حجه الخصام في تعيين الإمام من طريق الخاص والعام، سلسلة الكتب العقائدية (196)، مركز الأبحاث العقائدية. بی تا و بی جا
برقی، احمد بن خالد(274ق)، المحاسن، دارالکتب الاسلامیه، قم، 1371ش.
تفتازانی، سعدالدین، شرح المقاصد، منشورات الشریف الرضی، قم، ۱۴۰۹ق.،
جرجانی، علی بن محمد، التعریفات، بیروت، دارالسرور. بی تا
جرجانی، میرسیدشریف ، شرح المواقف، منشورات الشریف الرضی، قم، ۱۴۱۲ق.
جوادی آملی، عبدلله، تفسیر موضوعی قران ، اسراء، قم، 1383ش.
حائری یزدی ، علی، الزام الناصب فی اثبات الحجه (عج)، موسسه اعلمی، بیروت، 1422ق.
حر عاملی،محمد بن حسن، إثبات الهداة بالنصوص و المعجزات، اعلمی، بیروت، 1425ق.
حلّی، حسن بن یوسف، الباب الحادی عشر، مکتبة العلاّم، قم، ۱۴۱۳هـ.،
راغب اصفهانی، حسین بن محمد، المفردات فی غریب القرآن، المکتبة المرتضویة، تهران.1395ق.
الشرتونی، سعید الخوزی، اقرب الموارد، ، مکتبة المرعشی، قم، ۱۴۰۳ق.
شهرستانی، عبدالکریم، الملل والنحل، دار الفکر ، بیروت، بیتا..
صافی گلپایگانی،لطف الله، منتخب الاثرفی الامام الثانی عشر، قم، انتشارات مولف، 1422ق.
صفار، محمد بن حسن، بصائر الرجات فی...، مکتبه المرعشی النجفی، قم، 1404ق.
طباطبائی، محمد حسین، الميزان فی تفسیر القران، موسسه اعلمی للمطبوعات، بیروت،1390ق.
طبرسی، احمدبن محمد، الاحتجاج علی اهل للجاج، نشر مرتضی، مشهد، 1403ق.
طبرسی، فضل بن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القران، تهران ، ناصر خسرو، 1372ش.
فاضل مقداد، جمال الدین مقداد بن عبدالله، ارشاد الطالبین، مکتبة المرعشی، قم، ۱۴۰۵ق
فیض کاشانی، وافی، کتابخانه امیر المومنین، اصفهان، 1406ق.
فیومی، احمد بن محمد،المصباح المنیر، مکتبه اسلامیه، 1378ق.
قمی، علی بن ابراهیم، تفسیر القمی، دارالکتاب، قم،1363ش.
كلينى، محمد بن يعقوب،كافي، دار الكتب الإسلامية، 8جلدی، تهران،1407 ق.
لاهیجی، عبدالرزاق، گوهر مراد، وزارة الثقافة والارشاد الاسلامی، تهران، ۱۳۷۲ش.
لسان العرب، ابن منظور، محمد بن مکرم، دارصادر، بیروت، ۲۰۰۰م.
مجلسی، محمد باقر، زاد المعاد، موسسه الاعلمی، بیروت،،1423ق.
ــــــــــــــــــ ، بحار الانوار، داراحیاءالتراث العربی، بیروت، 1403ق.
هاشمی خویی، حبیب الله، شرح نهج البلاغه خویی، مکتبه الاسلامی، تهران،1400 ق.