مرگ برزخی از منظر قرآن کریم
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
نادر مختاری افراکتی
1
(دانشگاه سیستان و بلوچستان )
رضوانه نجفی سوادرودباری
2
(دانشگاه سیستان و بلوچستان )
کلید واژه: مرگ برزخی, مخلَصین, نفخ صور, حیات برزخی,
چکیده مقاله :
نقش تربیتی اعتقاد به عالم پس از مرگ و فهم مسائل آن برای کسی پوشیده نیست؛ به همین جهت در تمام ادیان الهی بعد از توحید، مساله معاد مطرح است. یکی از مسائل مربوط به جهان پس از مرگ، عالم برزخ می باشد که با رسیدن اجل مقدر، انسانها وارد این عالم می‌شوند. و حیات جدیدی را به نام حیات برزخی تجربه می کنند. سوال اصلی این است که آیا اهل برزخ دو باره مرگ را تجربه می‌کنند؟ بر فرض اینکه مرگ در برزخ وجود دارد؛ آیا این مرگ برای همه موجودات؛ اعم از انسان، فرشته و جن می‌یاشد، یا گروهی از مرگ برزخی در امانند؟ بر خلاف نظر اکثر مفسرین که مرگ در برزخ و استثناء گروهی را از این مرگ قبول ندارند؛ این مقاله با تحلیل آیات قرآن و با استمداد از روایات در صدد اثبات این مطلب است که علاوه بر مرگ دنیوی که مربوط به موجودات عالم طبیعت می‌باشد، انسانها و موجودات مجرد مانند فرشتگان در برزخ می میرند و دو باره زنده شده، رهسپار قیامت می شوند؛ مگر گروهی از اولیاء که از مرگ برزخی در امانند و از سختیهای آن به دور می‌باشند.
We all clearly know the educational role of believing in the world after death and understanding its issues. Therefore, all divine religions discuss about resurrection after talking about monotheism. An issue related to the world after death is the intermediary world to which men enter after meeting their determined death and experience a new life called intermediary life. The main question is whether all people of intermediary world re-experience death. Supposing that there is kind of death in intermediary world, do all creatures including men, angels and jinn experience it, or is a group immune from it? Contrary to most interpreters who deny death in intermediary world and exception of a group from such a death, the present paper analyzes the related Quranic verses, uses relevant hadiths, and tries to prove that in addition to this worldly death which is related to all creatures in the natural world, men and immaterial creatures such as angels experience death in the intermediary world, resurrect and depart toward the Resurrection, except a group of saints who are immune from the death in the intermediary world and its hardships.
ابن الاثیر ، النهایه فی غریب الحدث، تحقیق طاهر احمد الزاوی، چاپ اسماعیلیان، قم، 1364ش.
بحرانی هاشم ابن سلیمان، البرهان فی تفسیر القرآن، نشر موسسه بعثت، قم، چاپ اول، 1415ق. #جوادی آملی عبدالله، تفسیر تسنیم، محقق علی اسلامی، چاپ هشتم، 1371ش.
جوهری اسماعیل ابن حماد، الصحاح، دارالعلم للملائین، بیروت، چاپ اول،1376ق.
حقی برسوی اسماعیل، روح البیان، نشر دارالفکربیروت، چاپ اول، بی تا.
حویزی عبد العلی ابن جمعه، تفسیر نور الثقلین، قم، چاپ اول، 1412ق.
راغب اصفهانی حسین ابن احمد، مفدات القرآن، نشر مرتضوی، چاپ دوم،1374ش.
صاحب اسماعیل ابن عباد، المحیط فی اللغه، نشر عالم الکتب، بیروت، چاپ اول 1414ق.
صدوق محمد ابن علی معروف به ابن بابویه امالی، ناشر کتابچی، تهران، 1376ش.
صفارمحمد ابن حسن، بصائر الدرجات، ناشر کتابخانه آیت ا...مرعشی نجفی، چاپ دوم،1404ق.
طباطبايى محمد حسين، الميزان فى تفسير القرآن، اسماعيليان، قم، چاپ دوم، 1371ش.
¬ __________ الرسائل التوحیدیه، نشر النعمان، بیروت، چاپ اول،1999م.
طبرسی فضل ابن حسن، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، ناشر ناصر خسرو، چاپ سوم،1372ش.
__________ احتجاج، نشر مرتضی، مشهد، چاپ اول، 1403ق.
طبری محمد ابن جریر، جامع البیان فی تفسیرالقرآن، بیروت، چاپ،1412ق.
طبرانی،سلیمان ابن احمد، التفسیر الکبیر، نشر دارالکتاب الثقافی، اردن اربد، چاپ اول،2008م.
طهرانی محمد حسین، معاد شناسی، ناشر نور ملکوت قرآن، چاپ مشهد، نوبت یازدهم، 1414ق.
طوسی محمد ابن حسن،امالی ناشر دار الثقافه قم،چاپ اول، 1414ق
طیب عبد الحسین، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، ناشر اسلام، تهران، چاپ دوم، 1369ش.
فراهیدی خلیل ابن احمد، کتاب العین، نشر هجرت، قم، چاپ دوم،1409ق.
قمی علی ابن ابراهیم، تفسیر قمی، مصحح سید طیب جزائری، ناشر موسسه دارالکتاب، قم، چاپ سوم، 1404ق.
کلینی محمد ابن یعقوب، الکافی، تحقیق علی اکبرغفاری، ناشر دارالکتب الاسلامیه، چاپ سوم، 1388ش.
مجلسی محمد باقر، ، بحار الانوار، ناشر موسسه وفاء، بیروت، چاپ دوم،1983م.
مکارم شیرازی، تفسیر نمونه، ناشر مدرسه الامام علی ابن ابی طالب (ع)، قم، چاپ اول،.1371ش..