سنجش نقش معنویت سازمانی مبتنی بر ارزشهای اسلامی در ارتقای رفتار شهروندی سازمانی در صنعت تجهیزات پزشکی با روش دیمتل
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
احسان ساده
1
,
زین العابدین امینی سابق
2
,
علیرضا نوبری
3
1 -
2 - آزاد اسلامی ساوه
3 - دانشگاه تهران/دانشگاه آزاد
کلید واژه: معنویت سازمانی, ارزشهای اسلامی, دینداری, شهروندی سازمانی, روش دیمتل,
چکیده مقاله :
ﻣﻌﻨﻮﯾﺖ در ﺳﺎزﻣﺎن ﻫﺎ ﻣﯽ ﺗﻮاﻧﺪ ﺑﺴﺘﺮ ﻣﻨﺎﺳﺒﯽ ﺑﺮاي رﺷﺪ ﻫﻤﻪ ﺟﺎﻧﺒﻪ ﻓﺮدي و ﺳﺎزﻣﺎﻧﯽ ایجاد نماید. معنویت مبتنی بر ارزشهای اسلامی را می توان به برخورداری افراد درون سازمان از اعتقاد و گرایش به خداوند متعال، پیامبر اکرم (ص)، ائمه اطهار (ع) و احکام و ارزشهای اسلامی و التزام عملی آنها به تکالیف دینی تعبیر کرد. یکی از آثار مورد انتظار از وجود معنویت مبتنی بر ارزشهای اسلامی در سازمان رفتار شهروندی سازمانی کارکنان است که آن عبارت است از مجموعه از فعالیتهایی که برای دیگران و سازمان مفید است اما ماوراء وظایف اصلی فرد بوده و فرد این رفتار را بدون چشم داشت انجام می دهد. هدف این پژوهش بررسی نقش و معنویت سازمانی مبتنی بر ارزشهای اسلامی در ارتقای رفتار شهروندی سازمانی در شرکتهای تولیدی با تمرکز بر صنعت تجهیزات پزشکی است. در این تحقیق تعداد 4 شاخص برای معنویت سازمانی مبتنی بر ارزشهای اسلامی وتعداد 7 شاخص برای رفتار شهروندی سازمانی با مطالعه ادبیات موضوع شناسایی گردید. برای بررسی روابط درونی بین شاخصهای تحقیق از نظر خبرگان و روش دیمتل استفاده گردید. نتایج این تحقیق بر نقش بی بدیل دینداری و معنویت فردی به عنوان یک عامل علی که دارای بیشترین درجه تأثیر گذاری بر سایر شاخصها و همچنین بیشترین درجه اهمیت می باشد تأکید می نماید. همچنین نتایج بر اهمیت و ضرورت توسعه و ارتقای شاخصهایی چون مثبت اندیشی، هم سویی با ارزشها، امانتداری، کار با معنا و احساس همبستگی در سازمانها صحه گذاری نمود.
One of the consequences for organizational spirituality based on the Islamic values is organizational citizenship behavior which is doing those actions that are more than routine tasks but are useful for others and the organization without any expectation. The aim of this study is to explore the interrelationships among organizational spirituality criteria based on Islamic values and organizational citizenship behavior in medical devises industry using DEMATEL technique. For this purpose, in the first step, 11 criteria were identified including 4 criteria for organizational spirituality and 7 criteria for organizational citizenship behavior. DEMATEL technique was applied based on the opinions of the 22 experts. Results advocated the important role of Religiosity and individual spirituality in improving organizational citizenship behaviors. Further the results confirmed the significance of positive thinking, alignment with values, trusteeship, work with meaning and sense of solidarity in the organization.
قرآن کریم
نهج البلاغه
آزادمرزآبادی، اسفندیار، هوشمند جا، منیجه، پورخلیل، مجید (۱۳۹۱). رابطه معنويت سازماني با توانمندسازي روانشناختي، خلاقيت، هوش معنوي، استرس شغلي و رضايت شغلي كاركنان دانشگاه، مجله علوم رفتاری، دوره 6، شماره 2، صص ۱۸۱-۱۸۷.
باقری، مسلم، جاجرمی زاده، محسن، بنافی، منصوره (۱۳۹۶). بررسی نقش میانجی گري نشاط سازمانی در رابطۀ معنویت سازمانی و تعهد سازمانی (مورد مطالعه: دانشگاه شیراز)، فرهنگ در دانشگاه اسلامی، سال ۲۲ شماره ۷، صص ۳-۱۸.
پروین، احسان، محمدی، شراره، شیربگی، ناصر، لطفی نژاد، طاهره (۱۳۹۳). بررسی رابطه بین معنویت سازمانی و تعهد سازمانی کارکنان دانشگاه رازی کرمانشاه، پژوهشهای رهبری و مدیریت آموزشی، سال اول، شماره 2، صص ۱۹۳-۲۱۵.
حکاک، محمد، رحیمی اقدم، صمد (۱۳۹۴). تبیین نقش معنویت سازمانی در خلق مزیت رقابتی پایدار (مورد مطالعه: کارکنان شعب بانک مسکن شهرستان تبریز(، مدیریت فرهنگ سازمانی، سال ۱۳ شماره ۲، صص ۴۶۳-۴۸۶.
جمشیدی قهفرخی، فاطمه، حیاتی، زهیر (۱۳۹۲). سنجش تأثیر معنویت سازمانی بر بهره وری نیروی انسانی در کتابخانه ها، پژوهش نامه کتابداری اطلاع رسانی، سال ۳ شماره ۱، ۲۷-۵۰.
دعایی، حبیب اله (1381).همسويي ارزشهاي فردي و سازماني (نگرش تحقيقي)، مدرس علوم انسانی، دوره 6 شماره 1، صص 55-68.
رعنایی کردشولی، حبیب اله، شکر، عبدالعلی، هاشم پور مولا، سید محمد، شهیدیان، زهرا سادات (۱۳۹۲). تبیین رفتارهاي شهروندي سازمانی مبتنی بر آموزههاي اسلامی، دو فصلنامه علمی پژوهشی مدیریت اسلامی، سال 21 ، شماره 1، صص ۴۵-۸۲.
رودساز، حبیب، بیشه، مجید (۱۳۹۲). نقش معنویت اسلامی در بروز رفتار شهروندي سازمانی، فصلنامۀ علمی-پژوهشی مدیریت منابع در نیروي انتظامی، سال اول، شماره 4، صص ۸۱-۱۰۴
فریدونی، مسعود، علی دوست قهفرخی، ابراهیم، گنج خوانلو، جعفر (۱۳۹۳). نقش معنویت سازمانی در توانمند سازی کارکنان ستادی اداره ورزش وجوانان استان تهران، سومین همایش ملی دانشجویی علوم ورزشی دانشگاه شهید بهشتی، صص ۵۲۶-۵۲۹.
طالقانی، غلامرضا، محمدی، مصطفی، رستمی، حسین (۱۳۹۲). معنویت سازمانی گامی موثر در جهت بهبود رفتارهای شهروندی سازمانی، مدیریت فرهنگ سازمانی، دوره یازدهم شماره ۲، صص ۱۶۳-۱۸۲.
محمدی، مهدی، سلیمی، قاسم، پیروی نژاد، زینب (۱۳۹۳). مفهوم سازی معنویت سازمانی از منظر نهج البلاغه: کاربست استراتژی نظریه داده بنیاد، اسلام و مدیریت، سال ۳ شماره ۶، صص ۱۳۹-۱۶۲.
مقبل با عرض، عباس، هادوی نژاد، مصطفی (۱۳۹۰). رابطه بین ادراک سیاست سازمانی و رفتار شهروندی سازمانی در دانشگاههای دولتی شهر تهران: تبیین نقش تعدیلگر معنویت سازمانی، پژوهشهای مدیریت در ایران، سال ۱۵ شماره ۲، صص ۱۸۱-۲۰۳.
مقیمی، سید محمد، رهبر، امیر حسین، اسلامی، حسن (۱۳۸۶) معنويت سازماني و تأثير آن در خلاقيت كاركنان (رویکرد تطبیقی)، فصلنامه ي اخلاق در علوم و فنّاوري، سال دوم شماره هاي 3 و 4، صص ۸۹-۹۸.
معصومی، هادی (۱۳۹۵). تبیین مفهوم معنویت در رهبری سازمان ها از منظر رویکرد غربی و اسلامی، ماهنامه پژوهش ملل، دوره اول شماره ۹، صص ۹۹-۱۰۸.
مهاجران، بهناز، شهودی، مریم (۱۹۳). مد لیابی ارتباط بین اخلاق حرف های و معنویت در کار با مسؤولیت اجتماعی در میان پرستاران بیمارستا نهای دولتی شهر کرمانشاه، فصلنامه مدیریت پرستاری، سال ۳ شماره ۲، صص ۲۰-۲۹.
نقوی، سید علی، اسعدی، میر محمد، میر غفوی، سید حبیب اله (۱۳۹۳). بررسی و شناسایی عوامل مؤثر بر معنویت سازمانی در بيمارستان شهيد صدوقی یسد: رویكرد اسلامی، فصلنامه اخلاق پزشکی، سال هشتم شماره ۳۰، صص ۱۵۷-۱۸۴.
نقوی، سید علی، اسعدی، میر محمد، میر غفوی، سید حبیب اله (۱۳۹۴). الگوي معنویت سازمانی در آموزش عالی مبتنی بر آموزه هاي اسلامی، فصلنامه ﻋﻠﻤﯽ ـ ﭘﮋوﻫﺸﯽ ﻣﺪﯾﺮﯾﺖ اﺳﻼﻣﯽ، سال ۲۳ شماره ۲، صص ۱۴۵-۱۷۷.
هادوی نژاد، مصطفی، حسینی، محبوبه (۱۳۹۲). بررسی قابلیت پیشگويیکنندگی جهتگیری مذهبی اسلامی - درمقايسه با معنويت سازمانی در سطح فرد در ارتباط با رفتارهای شهروندی سازمانی، چشم انداز مديريت دولتی، شماره 6، ۱۳۹-۱۵۹.
یعقوبی، نورمحمد، رقیبی، مهوش، مطهری، زهرا (۱۳۹۲). بررسی رابطه بین معنویت سازمانی و شادکامی کارکنان :یک مطالعه موردی در ستاد فرماندهی نیروی انتظامی گلستان، مجله طب انتظامی، شماره ۲، صص ۱۱۹-۱۲۶.
Ahmadi, S. Nami, Y. Barvarz, R. (2014). The Relationship Between Spirituality In The Workplace And Organizational Citizenship Behavior, Procedia - Social and Behavioral Sciences, 114: 262 – 264.
Fangidda E. Rollamd E. Suryana, Y. Efendi, N. (2016). Effect of Spirtuality workplace on organizational commitment and job satisfaction, Procedia - Social and Behavioral Sciences 219: 639 – 646.
Karakas, F. (2009). Spirituality and Performance in Organizations: A Literature Review, Journal of Business Ethics, 94:89–106
Kolodinsky, R. Giacalone, R. Jurkiewicz. C. (2007). Workplace Values and Outcomes: Exploring Personal, Organizational, and Interactive Workplace Spirituality, Journal of Business Ethics, 81:465–480. 1. Kutcher, E. Bragger, J. Rodriguez-Srednicki, O. Masco. J. (2010). The Role of Religiosity in Stress, Job Attitudes, and Organizational Citizenship Behavior. Journal of Business Ethics. 95:319–337.
Pawar, B. (2009). Workplace Spirituality Facilitation: A Comprehensive Model, Journal of Business Ethics, 90:375–386.
Pawar, B. (2014). Leadership Spiritual Behaviors Toward Subordinates: An Empirical Examination of the Effects of a Leader’s Individual Spirituality and Organizational Spirituality, Journal of Business Ethics, 122:439–452.
Tsai, S. (2018).Using the DEMATEL model to explore the job satisfaction of research and development professionals in china's photovoltaic cell industry, Renewable and Sustainable Energy Reviews, 81: 62–68
Tufail, U. Ahmad, M. Ramayah, T. Jan, F. Ali Shah, I. (2016). Impact of Islamic Work Ethics on Organisational Citizenship Behaviours among Female Academic Staff the Mediating Role of Employee Engagement, Applied Research Quality Life, 12:693–717
.