بررسی نقش جنبش‌های نوپدید دینی در ایجاد چالش‌های معنوی در جامعه ایران
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
منصور دیانی
1
,
سید حسین واعظی
2
*
,
اکبر گلی ملک‌آبادی
3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد
کلید واژه: فرقه, عرفان, مؤلفه‌های قدرت, هویت ملی و مذهبی.,
چکیده مقاله :
انسان به‌واسطه خصلت حقیقت‌خواهی‌اش و برای اقناع معرفتی خود تلاش عظیمی انجام داده که ماحصل این چهار معرفت علم، هنر، فلسفه و عرفان می‌باشد. در بین این معارف، عرفان یکی از رهاوردهای پرطرفدار بشمار می‌رود. دستاوردی که عده‌ای آن را راهی برای نیل به حقیقت وعده‌ای دیگر دستاویزی برای رسیدن به مطامع خود قرار داده‌اند. هدف در این نوشتار بررسی نقش معارف بشری با عنوان معنویت‌های نوپدید در ایجاد چالش‌های موقتی و معنوی در جامعه است. این تحقیق که به روش تحلیلی توصیفی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام‌شده به دنبال معرفی اجمالی، بیان اهداف و مقاصد معنویت‌های نوپدید و تبیین خطر این‌گونه شبه عرفان‌ها برای طالبان عرفان حقیقی می‌باشد. عرفان‌هایی که مؤلفه‌های قدرت حقیقی جامعه را هدف قرار داده‌اند. همچنین این مقاله در حد وسع به معرفی عرفان حقیقی و جایگاه انسان توجه نموده است. باید گفت ارائه فهم صحیح از معرفت حقیقی مانع از آن می‌شود که عرفان واره¬ها و عارف نمایان نتوانند با پرچم سفید خدعه عرفانی به خیمه معرفت الهی و طالبان آن یورش برده و ناعرفان خود را به‌جای عرفان در دل‌وجان طالبان ناآشنا قرار دهند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در پشت پرده جنبش‌های نوپدید دینی در جامعه ایران مقاصد نامبارکی نهفته است، مروجان این معنویت‌ها انسان‌های ناموجه و شیادی هستند، تخریب اعتقادات، ترویج مفاسد به‌جای عرفان، روا انگاری فساد و بی‌بندوباری به‌جای معنویت ازجمله اعمالی است که حامیان این نحله‌ها در بین مریدان و جامعه دنبال می‌کنند.
Due to his truth-seeking nature, man has made a huge effort to convince himself of knowledge, which is the result of these four knowledges: science, art, philosophy and mysticism. Among these teachings, mysticism is considered one of the most popular teachings. An achievement that some people have considered as a way to achieve the truth of a promise, another as an excuse to achieve their goals. The purpose of this article is to examine the role of human knowledge under the title of emerging spiritualities in creating temporary and spiritual challenges in society. This research, which was carried out by descriptive analytical method and using library resources, seeks to briefly introduce, express the goals and objectives of emerging spiritualities and explain the danger of such pseudo-mystics for the Taliban of true mysticism. mysticisms that have targeted the real power components of society. Also, this article has paid attention to the introduction of true mysticism and the place of man. It must be said that presenting the correct understanding of true knowledge prevents the mystics and apparent mystics from being able to attack the tent of divine knowledge and its Taliban with the white flag of mystical deception, and place their non-mystics instead of mystics in the hearts and minds of the unacquainted Taliban. The results of the research show that behind the curtain of newly emerging religious movements in Iranian society, there are unlucky intentions, the promoters of these spiritualities are unwarranted and deceitful people, destroying beliefs, promoting corruption instead of mysticism, legitimizing corruption and disobedience instead of spirituality are among the actions that the supporters of these movements in They follow between disciples and society.
قرآن کریم
ابن عربی، محی¬الدین. (1386). فصوص الحکم، ترجمه صمد و محمدعلی موحد، چاپ دوم، تهران، انتشارات کارنامه.
انصاری، خواجه عبدالله. (1376). تفسیر ادبی و عرفانی قرآن به زبان فارسی، جلد دوم، چاپ یازدهم، انتشارات اقبال.
بسنده، مریم. (1394). راهکارهای مقابله با گرایش به عرفان‌های نوظهور و گسترش آن در ایران، فصلنامه پژوهش‌های حفاظتی – امنیتی دانشگاه جامع امام حسین (ع)، 3(14): 106-85.
بهرام پور، ابوالفضل. (1397). تفسیر مبین، چاپ پنجم، قم، انتشارات آوای قرآن.
تویین¬بی، آرنولد. (1353). تمدن در بوته آزمایش، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
جعفری، محمدتقی. (1378). عرفان اسلامی، چاپ سوم، تهران، مؤسسه تدوین و نشر آثار علامه جعفری.
جوادی آملی، عبدالله. (1398). انتظار بشر از دین، چاپ دهم، قم، مرکز نشر اسراء.
حمیدیه، بهزاد. (1391). معنویت در سبد مصرف، تهران، سازمان انتشارات پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی.
خسروپناه، عبدالحسین. (1382). جریان شناسی ضد فرهنگ¬ها، چاپ اول، تهران، دفتر نشر معاونت.
دشتی، محمد. (1385). ترجمه نهج‌البلاغه حضرت امیرالمؤمنین (ع)، چاپ چهلم، مؤسسه تحقیقاتی امیرالمؤمنین.
دمارانش، کنت؛ اندلمن، دیوید. ای. (1386). جنگ جهانی چهارم: دیپلماسی و جاسوسی در عصر خشونت، ترجمه سهیلا کیانتاژ، نشر اطلاعات.
زرین‌کوب، عبدالحسین. (1369). کارنامه اسلام، چاپ چهارم، تهران، چاپخانه سپهر.
شریفی دوست، حمزه. (1392). کاوشی در معنویت¬های نوظهور؛ بررسی ده جریان فعال در ایران، چاپ سوم، دفتر نشر معارف (وابسته به نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه¬ها).
شریفی، احمد حسین. (1392). درآمدی بر عرفان حقیقی و عرفان¬های کاذب، چاپ دوازدهم، قم، انتشارات پرتو ولایت.
شیرازی، صدرالدین محمد (ملاصدرا). (1371). عرفان و عارف نمایان، ترجمه محسن بیدادفر، چاپ سوم، انتشارات الزهرا.
طباطبایی، محمدحسین. (1367). تفسیر المیزان، ترجمه سید محمدباقر موسوی همدانی، چاپ چهارم، قم، بنیاد علمی و فکری علامه طباطبایی.
عمید، حسن. (1379). فرهنگ فارسی عمید، چاپ نوزدهم، تهران، مؤسسه انتشارات امیرکبیر.
فعالی، محمدتقی. (1388). نگرشی بر آرا و اندیشه¬های یوگاناندا، چاپ اول، تهران، سازمان ملی جوانان.
فعالی، محمدتقی. (1388). نگرشی بر اندیشه¬های پائولو کوئلیو، چاپ اول، تهران، سازمان ملی جوانان.
فعالی، محمدتقی. (1388). نگرشی بر اندیشه¬های دالای لاما، چاپ اول، تهران، سازمان ملی جوانان.
گل محمدی، احمد. (1396). جهانی شدن، فرهنگ، هویت، چاپ نهم، تهران، نشر نی.
ماهنامه آموزشی معارف. (1388).
مرزبان¬نامه. (1391). شماره 4، مردادماه.
مصباح، مجتبی. (1378). فلسفه اخلاق، چاپ چهارم، قم، انتشارت مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
مظاهری سیف، حمیدرضا. (1387). جریان شناسی انتقادی عرفان¬های نوظهور، چاپ ششم، قم، پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی.
نادری نژاد، زهره. (1384). عالم و آدم از منظر عرفان، مجله دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران، 176: 197-181.
نصر، سید حسین. (1398). جوان مسلمان و دنیای متجدد، ترجمه مرتضی اسعدی، چاپ دهم، تهران، طرح نو.
وزنه، مهدی. (1397). مرشد بی رشد و تباه، چاپ اول، رحیق مختوم.
همیلتون، مالکوم. (1377). جامعه‌شناسی دین، ترجمه محسن ثلاثی، چاپ اول، تهران، مؤسسه فرهنگی انتشاراتی تبیان.
یثربی، سید یحیی. (1372). عرفان نظری، چاپ اول، قم، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم.
یثربی، سید یحیی. (1384). پژوهشی در نسبت دین و عرفان، چاپ دهم، تهران، انتشارات فرهنگ و اندیشه اسلامی.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 154 ـ 109
بررسی نقش جنبش‌های نوپدید دینی
در ایجاد چالش‌های معنوی در جامعه ایران
منصور دیانی 1
سیدحسین واعظی 2
اکبر گلی ملک‌آبادی 3
چکیده
انسان به‌واسطه خصلت حقیقت‌خواهی‌اش و برای اقناع معرفتی خود تلاش عظیمی انجام داده که ماحصل این چهار معرفت علم، هنر، فلسفه و عرفان می‌باشد. در بین این معارف، عرفان یکی از رهاوردهای پرطرفدار بشمار می‌رود. دستاوردی که عده‌ای آن را راهی برای نیل به حقیقت وعده‌ای دیگر دستاویزی برای رسیدن به مطامع خود قرار داده‌اند. هدف در این نوشتار بررسی نقش معارف بشری با عنوان معنویت‌های نوپدید در ایجاد چالش‌های موقتی و معنوی در جامعه است. این تحقیق که به روش تحلیلی توصیفی و با بهره‌گیری از منابع کتابخانه‌ای انجام‌شده به دنبال معرفی اجمالی، بیان اهداف و مقاصد معنویت‌های نوپدید و تبیین خطر این‌گونه شبه عرفان‌ها برای طالبان عرفان حقیقی می‌باشد. عرفان‌هایی که مؤلفه‌های قدرت حقیقی جامعه را هدف قرار داده‌اند. همچنین این مقاله در حد وسع به معرفی عرفان حقیقی و جایگاه انسان توجه نموده است. باید گفت ارائه فهم صحیح از معرفت حقیقی مانع از آن می‌شود که عرفان وارهها و عارف نمایان نتوانند با پرچم سفید خدعه عرفانی به خیمه معرفت الهی و طالبان آن یورش برده و ناعرفان خود را به‌جای عرفان در دل‌وجان طالبان ناآشنا قرار دهند. نتایج تحقیق نشان می‌دهد در پشت پرده جنبش‌های نوپدید دینی در جامعه ایران مقاصد نامبارکی نهفته است، مروجان این معنویت‌ها انسان‌های ناموجه و شیادی هستند، تخریب اعتقادات، ترویج مفاسد به‌جای عرفان، روا انگاری فساد و بی‌بندوباری به‌جای معنویت ازجمله اعمالی است که حامیان این نحله‌ها در بین مریدان و جامعه دنبال می‌کنند.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری گروه عرفان، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
Email: mansourdayani@gmail.com
[2] . دانشیار گروه الهیات، واحد اصفهان(خوراسگان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: sh.vaezi@khuisf.ac.ir
[3] . استادیار گروه الهیات، واحد نجف آباد، دانشگاه آزاد اسلامی، نجف آباد، ایران.
Email: dr.goli.malekabadi@yahoo.com
تاریخ دریافت: 15/3/1402 پذیرش نهایی: 6/6/1402