تأثیر موقعیت سیاسی و شاخصه های دینی ـ اجتماعی جامعه ایرانی در همگرایی با اسماعیلیه
محورهای موضوعی : کلام اسلامیسید احسان فیاضی 1 , فیاض زاهد 2 * , محمود سید 3
1 - دانشجوی دکتری تاریخ ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران
2 - استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران
3 - استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران . ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
دعوتش را در سراسر عالم اسلام علنی کرد و شبکه گسترده ای از داعیان را سازماندهی کرد. یکی از مقاصد دعوت اسماعیلیه از همان دوران دعوت مخفیانه، ایران و خراسان بزرگ و ماوراء النهر بود که اتفاقا شبکه داعیان اسماعیلی توفیقات فراوانی در دعوت مردم و بزرگان این بخش از جهان اسلام به کیش اسماعیلیه به دست آوردند و توانستند شمار زیادی از افراد سرشناس و دانشمندان این سرزمین ها را به کیش اسماعیلیه درآورند. عوامل گرایش و تمایل بخش بزرگی از جامعه ایرانی به کیش و عقاید اسماعیلیه مسأله ای درخور پژوهش و مطالعه است، از این رو پرسشی که در اینجا مطرح می شود آن است که چه عواملی باعث گرایش بیشتر ایرانیان به نهضت اسماعیلی شد؟ چنین به نظر می رسد که مجموعه ای از عوامل سیاسی ـ عقیدتی و اجتماعی مانند حاکمیت خلافت تسنن عباسی در کنار حاکمیت بیگانه سلجوقیان به همراه عقل گرایی و رواداری مذهبی اسماعیلیانبه همراه نوعی ایرانگرایی و شعوبیگری معتدل اسماعیلیه در گرایش و رغبت ایرانیان به دعوت اسماعیلیه نقش اساسی داشته است. روش پژوهش در این مقاله روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات در آن شیوه کتابخانه ای است.
After the Ismaili movement was able to establish the Fatimid government in North Africa, it ended its secret da'wah and piety and made its da'wah public throughout the Islamic world and organized a wide network of supplicants. One of the destinations of the Ismaili da'wah from the same time as the secret da'wah was Iran and Great Khorasan, and by the way, the network of Ismaili preachers achieved great success in inviting the people and elders of this part of the Islamic world to the Ismaili cult and were able to convert a large number of famous people and Scholars should convert these lands to the Ismaili cult. The factors of tendency and desire of a large part of the Iranian society towards the Ismaili religion and beliefs is an issue worthy of research and study, hence the question that is raised here is what factors caused the tendency of most Iranians to the Ismaili movement? It seems that a set of political-ideological and social factors such as the rule of the Abbasid Sunan caliphate along with the alien rule of the Seljuks along with the rationalism and religious tolerance of the Ismailis along with a kind of Iranism and moderate populism of the Ismailis play a fundamental role in the tendency and willingness of Iranians to call on Ismailism. had. The research method in this article is the descriptive-analytical research method and the method of collecting information is the library method.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 214 - 191
تأثیر موقعیت سیاسی و شاخصه های دینی ـ اجتماعی جامعه ایرانی
در همگرایی با اسماعیلیه
سید احسان فیاضی 1
فیاض زاهد 2
محمود سید 3
|
دعوتش را در سراسر عالم اسلام علنی کرد و شبکه گسترده ای از داعیان را سازماندهی کرد. یکی از مقاصد دعوت اسماعیلیه از همان دوران دعوت مخفیانه، ایران و خراسان بزرگ و ماوراء النهر بود که اتفاقا شبکه داعیان اسماعیلی توفیقات فراوانی در دعوت مردم و بزرگان این بخش از جهان اسلام به کیش اسماعیلیه به دست آوردند و توانستند شمار زیادی از افراد سرشناس و دانشمندان این سرزمین ها را به کیش اسماعیلیه درآورند. عوامل گرایش و تمایل بخش بزرگی از جامعه ایرانی به کیش و عقاید اسماعیلیه مسأله ای درخور پژوهش و مطالعه است، از این رو پرسشی که در اینجا مطرح می شود آن است که چه عواملی باعث گرایش بیشتر ایرانیان به نهضت اسماعیلی شد؟ چنین به نظر می رسد که مجموعه ای از عوامل سیاسی ـ عقیدتی و اجتماعی مانند حاکمیت خلافت تسنن عباسی در کنار حاکمیت بیگانه سلجوقیان به همراه عقل گرایی و رواداری مذهبی اسماعیلیانبه همراه نوعی ایرانگرایی و شعوبیگری معتدل اسماعیلیه در گرایش و رغبت ایرانیان به دعوت اسماعیلیه نقش اساسی داشته است.
روش پژوهش در این مقاله روش تحقیق توصیفی ـ تحلیلی و شیوه گردآوری اطلاعات در آن شیوه کتابخانه ای است.
واژگان کلیدی
اسماعیلیه، نزاریان جامعه ایرانی، حسن صباح، دعوت اسماعیلی، همگرایی.
[1] . دانشجوی دکتری تاریخ ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران ، ایران.
Email: Seyedehsan999@gmail.com
[2] . استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: Fayyaz.zaahed@gmail.com
[3] . استادیار گروه تاریخ و باستان شناسی ، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران . ایران.
Email: Mahmood.seyyed@yahoo.com
تاریخ دریافت: 18/2/1403 پذیرش نهایی: 16/5/1403