جهان شناسی تطبیقی بین ملاصدرا و اسپینوزا
محورهای موضوعی : کلام اسلامیانور رئیسی 1 , عباس احمدی سعدی 2 * , محمد علی اخگر 3
1 - دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
2 - استادیار، گروه فلسفه، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
3 - استادیار، گروه فلسفه، واحد فسا، دانشگاه آزاد اسلامی، فسا، ایران
کلید واژه: اسپونزا, ملاصدرا, جهان, فلسفه, خدا.,
چکیده مقاله :
جهان شناسی یکی از کهن ترین مسائل فلسفی است که حکیمان و متفکران درباره آن بحث و فحص کرده و هر یک بر اساس مبانی فکری و افق اندیشه خویش سخنی گفته اند. بدیهی است این دو حکیم الهی نیز که هر یک نظام فلسفی و مکتب فکری ویژه ای دارند در این باب نیز باید دیدگاه خاصی داشته باشند که این نوشته درصدد بیان پاسخ های آنان به پاره ای از پرسشهای اساسی جهان شناسی بر پایه مبانی فلسفی آنهاست. در نظام تشكیک وجودی ملاصدرا، رابطة خدا با جهان، رابطة وجود مستقل با وجود ربطی است وجود ذومراتب و مشكک است و مراتب آن در شدت و ضعف، تقدم و تاخر، كمال و نقص، غنا و فقر با هم متفاوت و متمایزند و آنچه در فلسفه اسپینوزا برجسته می شود، تنوع وجود انسان و طبیعت است. «طبیعت از نظر اسپینوزا، ضرورت جهش مداوم و گریزناپذیری از وابستگی در میان موجودات متناهی است.
Cosmology is one of the oldest philosophical issues that sages and thinkers have discussed and examined and each of them has said something based on their intellectual foundations and horizons. It is obvious that these two divine sages, each of whom has a special philosophical system and school of thought, must have a special point of view in this regard, and this article tries to express their answers to some of the basic questions of cosmology based on their philosophical foundations. In Mulla Sadra's system of existential skepticism, God's relationship with the world, the relationship of independent existence with existence, is a relational existence. There are degrees and doubts, and its degrees are different and distinct in intensity and weakness, priority and delay, perfection and imperfection, wealth and poverty, and what is in Spinoza's philosophy highlights the diversity of human existence and nature. "Nature, according to Spinoza, is the necessity of constant mutation and the inescapability of dependence among finite beings.
اسپینوزا، باروخ،(1376) اخلاق، ترجمة محسن جهانگیری، تهران، مرکز نشر دانشگاهی
پترسون، مايكل، رایشنباخ، بروس؛ هاسکر، ویلیام؛ بازینجر، دیوید (1379)عقل و اعتقاد ديني، ترجمه احمد نراقي و ابراهيم سلطاني، چاپ سوم، تهران: طرح نو
ریتر،یوآخیم(1391) ،فرهنگنامه تاریخی مفاهیم فلسفی، ترجمة محمدرضا حسینی بهشتی و بهمن پازوکی، جلد دوم: الهیات، تهران، موسسة پژوهشی حکمت و فلسفة ایران و موسسة فرهنگی- پژوهشی نوارغنون
پارکینسون، ج ،اچ، (1392)،تاریخ فلسفة راتلج: دوران نوزایی و عقلگرایی قرن 17 ،ترجمة سیدمصطفی شهرآیینی، انتشارات حکمت با همکاری مؤسسة پژوهشی حکمت و فلسفه
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم ملاصدرا(1410)، الشواهد الربوبیة فی المناهج السلوكیة، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
ــــــــــــــــــــــ(1392)،مبداء و معاد، ترجمه احمدبن محمد الحسینی اردکانی، تهران؛ جهاد دانشگاهی دانشگاه تهران
ــــــــــــــــــــــ (1981) الحکمۀ المتعالیۀ فی الأسفار العقلیۀ الأربعۀ، بیروت، دار احیاء التراث.
ــــــــــــــ، (1383) شرح اصول الکافی، تحقیق و تصحیح: محمد خواجوي، تهران، انتشارات مؤسسۀ مطالعات و تحقیقات فرهنگی.