توحید عملی و کارکردهای اجتماعی آن در حوزه فرهنگ با تأکید بر تفسیر المیزان
محورهای موضوعی : Islamic theologyسید محمد جواد وزیری فرد 1 * , محمدرضا ابراهیم نژاد 2 , حسنیه کتابدار 3
1 - دانشیار دانشگاه قم، قم، ایران
2 - دانشیار دانشگاه علامه طباطبایی، تهران، ایران
3 - طلبه سطح4 حوزه
کلید واژه: توحید, توحید عملی, اجتماع, فرهنگ, کارکرد اجتماعی.,
چکیده مقاله :
توجه به توحید، ریشهای عمیق در فطرت انسان دارد و بنیان اصلی جهانبینی هر انسان موحدی را تشکیل میدهد. این باور ریشهدار، نگاهی جامع و همهجانبه به هستی و زندگی میبخشد که در مفهوم «توحید عملی» به اوج خود میرسد. توحید عملی، بهمعنای جاریسازی باور به یکتایی خداوند در تمامی ابعاد زندگی فردی و اجتماعی است. این رویکرد، چنانچه قرآن کریم نیز بر آن تأکید دارد، به ساخت جامعهای پویا، هدفمند و مبتنی بر عدالت منجر میشود. برخی از نتایج مهم این پژوهش عبارت است از اینکه توحید عملی، کارکردهای فراوانی در سطح فردی و اجتماعی دارد. در سطح فردی، توحید عملی منجر به آرامش درونی، امیدواری و انگیزهای قوی برای انجام کارهای نیک میشود. در سطح اجتماعی نیز، توحید عملی به اصلاح جوامع، مبارزه با فساد، استقرار عدالت و ایجاد جامعهای امن و پایدار کمک شایانی میکند. بهعبارتدیگر، توحید عملی نهتنها به سعادت دنیوی انسان میانجامد، بلکه بستر را برای رسیدن به سعادت اخروی نیز فراهم میکند و به بیانی دیگر توحید عملی، پل ارتباطی میان انسان و خداوند برای رسیدن به کمال مطلوب است.
Paying attention to monotheism is a natural and institutional matter in the root of human existence, which actually forms the worldview of a monotheistic person. The view derived from practical monotheism is a drawing of a unified human approach to creation and life. In the Qur'anic verses, culture in a monotheistic society is a purposeful and systematic thing that is effective in the growth of members of that society, and the beliefs emanating from practical monotheism are the basis of individual and social behaviors and determine the way of social life of human beings; Because cultural components such as tendencies, beliefs and behaviors originate from beliefs, and by correcting these components in social life, not only prosperity in social life; It will also lead to forgiveness in the rest of your life. Some of the results of this article, which was carried out with the library research method, are the social functions of practical monotheism in culture and society, which lead to the reformation of human societies and the fight against corruption and the observance of justice, the achievement of peace and assurance of the heart, and the removal of sadness and troubles. And it is also a source of salvation and safety from divine punishment and immunity from going astray and astray, and a factor in man's mobility and acceleration to do good and good deeds, and finally, his responsibility in his personal and social life.
پهلوان، چنگيز، (1387)، فرهنگ شناسي، تهران: انتشارات قطره.
جوادی آملی عبدالله، (1385)، ادب فنای مقربان، تحقیق: محمد صفایی، قم: انتشارات اسراء.
جمعی از نویسندگان، (بیتا)، دانشنامه امام هادیعتهران: کتابخانه مدرسه فقاهت.
دهخدا، علیاکبر، (1377) لغتنامه، تهران: انتشارات دانشگاه تهران، 1377
راغب اصفهاني، ابوالقاسم، الحسین بن محمد، (1420 ق)، المفردات في غريب القرآن، بیروت: دارالمعرفه.
رشید رضا، محمد، (1421 ق)، تفسیر المنار، بیروت: مؤسسه الرساله، بیروت.
روحالامینی، محمود، (1390)، زمینه فرهنگ شناسی، تهران: انتشارات عطار.
سبحانی، جعفر، (1377)، الهیات معارف اسلامی(تبیین معارف)، قم: مؤسسه امام صادق(ع)،.
شهیدی، جعفر، (1378)، ترجمه نهجالبلاغه، تهران: انتشارات علمی و فرهنگی.
طباطبایی، محمدحسین، (1374)، المیزان فی تفسیر القرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی وابسته به جامعه مدرسین.
...... (1388)، شیعه در اسلام، قم: بوستان کتاب.
طبرسی، (1366)، مجمعالبیان، تهران: انتشارات فراهانی.
طیب، عبدالحسین، (1378)، اطیب البیان فی تفسیر القرآن، تهران: انتشارات اسلام.
فراهیدی، خلیل بن احمد، (1410ق)، کتاب العین، قم: مؤسسه النشرجهان الاسلامی.
فخر رازی، محمد بن عمر، (1420 ق)، التفسیر الکبیر، بیروت: دار احیاء التراث العربی.
فیض الاسلام اصفهانی، علی نقی، (1365)، شرح نهج البلاغه، اصفهان: نشر سپهر.
قرشی، علیاکبر، (1377)، احسن الحدیث، تهران: بنیاد بعثت.
محمدی عراقی، محمود و دیگران، (1373)، درآمدی بر جامعهشناسی اسلامی، تهران: انتشارات سمتا.
مصباحیزدی، محمدتقی، (1377)، حقوق و سیاست در قرآن، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی (ره).
...... (1385)، ایدئولوژی تطبیقی، قم: نشر زمزم هدایت.
...……… (1385)، پرسشها و پاسخها، قم: مؤسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
مطهری، مرتضی، (1388)، جامعه و تاریخ، تهران: نشر صدرا.
…………………. (1391)، مجموعه آثار، تهران: انتشارات صدرا.
وثوقي منصور، (1378)، مبانی جامعهشناسی، تهران: نشر بهینه.