نقش خواص در سقوط جامعه اسلامی از منظر قرآن و حديث در سال‌های منتهی به واقعه عاشورا
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
1 - دانشگاه آزاد اسلامی واحد خرم آباد
کلید واژه: خواص, سقوط, جامعه اسلامی, قرآن, حدیث, عاشورا,
چکیده مقاله :
نخبگان و خواص هر جامعه که در دو جبهه «حق» و «باطل» مبارزه می‌کنند، نقش بسیار مهمی در جهت گیری مردم در رخدادهای گوناگون دارند. آنچنان که اگر خواص اهل حق بتوانند به تکالیف الهی خود در «هدایت و تربیت» توده‌ها عمل کنند، سعادت دنیا و آخرت مردم تأمین می‌شود، ولی اگر به دلایل مختلف، از انجام وظایف خود شانه خالی کنند، جبهه باطل به میدان آمده و «سقوط» جامعه را رقم می‌زند. واقعه عاشورا تنها نیم قرن پس از رحلت رسول خدا و در حالی رخ داد که شمار زیادی از صحابه پیامبر - که بیشتر آنان را در زمره خواص می‌شناسیم - در قید حیات بودند، اما حسین بن علی در مبارزه با جبهه باطل، تنها ماند و در صحرای کربلا همراه نزدیک به یکصدتن از خانواده و یاران وفادارش به شهادت رسید. ما در این نوشتار، بر اساس آیات قرآن، روایات و منابع تاریخی، نقش خواص را در سقوط جامعه اسلامی بررسی می‌کنیم
Elite and gentlefolks of any society that conquer to the "right" and "wrong" sides, have a very important role in the orientation of people in various events. So if the gentlefolks of right side be able to practice "guidance and education" masses, happiness in this world and the Hereafter for people will be provided, but if for any reasons, do not shirk their duties, the wrong side come into play and "crash" of the community will begin. Only half a century after the Prophet's death, Ashura event occurred in situation which a large number of companions Prophet – much of them are known as gentlefolks - were alive, but Hussein-bin-Ali in the desert of Karbala in the fight against the wrong side left alone along with his family and his loyal companions that were about 100 man and was killed. In this paper, based on Quran verses, traditions and historical sources, we review the role gentlefolks in the fall of the Islamic community
۱. قرآن کریم
۲. نهج البلاغه
۳. احمدبن ابى يعقوب، (بی‌تا)، تاریخ یعقوبی، بیروت، دارصادر، بی چا.
۴. ابن ابي الحديد، عبدالحميد بن هبه الله، (1404ق)، شرح نهج البلاغه لابن ابي الحديد، قم، مكتبه آيه الله المرعشي النجفي، اول.
۵. ابن طاووس، على بن موسى، (1348)، اللهوف على قتلى الطفوف، تهران، نشر جهان، اول.
۶. ابوالحسن على بن حسين بن على مسعودي، (1409ق)، مروج الذهب و معادن الجواهر، قم، دارالهجره، دوم.
۷. ترمانینی، عبدالسلام، (1385)، رویدادهای تاریخ اسلام، جمعی از پژوهشگران، قم، پژوهشگاه تاریخ و سیره اهل بیت، اول.
۸. راغب اصفهانى، حسين بن محمد، (1412)، المفردات في غريب القرآن، بیروت، دارالعلم الدار الشاميه، بی چا.
۹. شهیدی، سیدجعفر، (1381)، علی از زبان علی، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بیستم.
۱۰. همو، (1381)، قیام حسین، تهران، دفتر نشر فرهنگ اسلامی، بیست و هفتم.
۱۱. طبرسى، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البيان فى تفسير القرآن، تهران، ناصرخسرو، سوم.
۱۲. طيب، سيدعبد الحسين، (1378)، اطيب البيان في تفسير القرآن، تهران، اسلام، دوم.
۱۳. عروسى حويزى، عبدعلى بن جمعه، (1415)، تفسير نور الثقلين، قم، انتشارات اسماعيليان، چهارم.
۱۴. عزالدين بن اثير ابوالحسن على بن محمد الجزرى، (1409)، اسد الغابه فى معرفه الصحابه، بيروت، دارالفكر.
۱۵. فيومى، احمدبن محمد، (بی تا)، مصباح المنير، بی نا، بی جا، بی چا.
۱۶. قرشی، سیدعلی اکبر، (۱۳۷۱)، قاموس قرآن، تهران، دارالکتب اسلامیه، ششم.
۱۷. گروه حدیث پژوهشکده باقر العلوم، (۱۳۸۳)، فرهنگ جامع سخنان امام حسین، علی مؤیدی، قم، معروف، اول.
۱۸. مجلسی، محمد باقر، (۱۳۶۲)، بحارالانوار الجامعه لدرر اخبار الائمه الاطهار، تهران، دارالکتب الاسلامیه.
۱۹. محقق، محمدباقر، (۱۳۶۱)، نمونه بینات در شأن نزول آیات، تهران، اسلامی، چهارم.
۲۰. مغنیه، محمد جواد، (۱۳۸۱)، قرآن حسین شهادت، محمدرسول دریایی، تهران، بنیاد قرآن، اول.
۲۱. مكارم شيرازى، ناصر، (۱۳۷۴)، تفسیر نمونه، تهران، دارالكتب الاسلاميه، اول.
۲۲. موسوی جزایری، سیدعلی محمد، (۱۳۸۵)، اولین مقتل سالار شهیدان، قم، امام المنتظر، اول.
۲۳. هاشمی نژاد، سید عبدالکریم، (۱۳۸۳)، درسی که حسین به انسانها آموخت، مشهد، مؤسسه چاپ و انتشارات آستان قدس رضوی، دوم.