تحلیل کیفیت حصول معرفت انسان از دیدگاه میرزا جواد تهرانی (ره)
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
علی اکبر حائری موحد
1
(دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه علوم و تحقیقات تهران، تهران، ایران.)
یحیی کبیر
2
(دانشگاه تهران)
کلید واژه: مکتب تفکیک, میرزا جوادتهرانی, معرفت فطری, نفس, عقل,
چکیده مقاله :
مکتب تفکیک یک جریان فکری معاصر است که در این دیدگاه نفس در عرض بدن و همانند آن امر مادی قلمداد شده است. وراء عالم مادّه موجودی به نام عقل وجود دارد که مخلوق خداوند و واسطه فیض است. از تابش نور عقل به نفس معرفت حاصل می‌شود. ایشان برای حصول معرفت اقسام سه‌گانه‌ی معرفت فطری، معرفت تذکاری و معرفت اعطایی را با توجه به آیات و روایات ارائه داده است. وی طریق کسب معرفت را منحصراً در اطاعات محض و استغفار از معاصی می‌داند. این پژوهش با هدف آشنایی با ساختار فکری میرزا جواد تهرانی و نقدآن و در پی پاسخ به این مساله که وی چگونه حصول معرفت انسان را تقریر و تحلیل می نماید و با روش تحلیل محتوای منابع به صورت کتابخانه ای تنظیم شده است.
The school of separation is a contemporary thought school in which soul is considered a material thing just as body is. However, beyond the material world, there is the wisdom created by The Almighty God to mediate His divine grace. And when the lights of wisdom are cast on the soul knowledge is grown. Mirza Javad Tehrani, based on Qur’anic Verses and the Traditions, has offered a tripartite classification of knowledge including the innate knowledge, the knowledge of remembrance (of God) and the gifted knowledge. He sees pure obedience and penitence as the sole means of obtaining knowledge. In his ideology, the true knowledge differs from human knowledge in that it has its roots in the divine source; therefore, the underlying presumptions of human knowledge, such as philosophy and mysticism, constitute the greatest obstacle to attaining true knowledge. Through content analysis, the present library research aims at introducing and Criticizing the intellectual ideology of Mirza Javad Tehrani and answering the question of how he presents and analyzes human knowledge
قرآن کریم.
آشتیانی، سیّد جلال، 1378، منتخباتی از آثار حکمای الهی ایران، جلد 4، قم، دفتر تبلیغات اسلامی.
ارشادی نیا، محمدرضا، 1386، از مدرسه معارف تا انجمن حجتیه و مکتب تفکیک، قم، موسسه بوستان کتاب.
اصفهانی، میرزا مهدی، 1387، ابواب الهدی، تهران، مرکز فرهنگی انتشاراتی منیر.
تهرانی، میرزا جواد، 1367، عارف و صوفی چه می‌گویند؟ تهران، بنیاد بعثت.
تهرانی، میرزا جواد، 1374، میزان المطالب، قم، مؤسسه‌ی درراه حقّ.
تهرانی، میرزا جواد، بی‌تا، بحثی در فلسفه بشری و اسلامی، تهران، کتابخانه بزرگ اسلامی.
حکیمی، محمدرضا، 1384، مکتب تفکیک، تهران، انتشارات دلیل ما.
سهروردی، شهاب‌الدین یحیی، 1373، مجموعه مصنفات شیخ اشراق؛ مجلد دوم، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی.
شریف، محمد میان، 1365، تاریخ فلسفه در اسلام، تهران، مرکز نشر دانشگاهی.
شیرازی، صدرالدین محمد، 1386، الشواهد الربوبیة، قم، موسسه بوستان کتاب.
طباطبایی، محمدحسین،1997 م، المیزان فی تفسیر القرآن، بیروت- لبنان، مؤسسة الأعلمی للمطبوعات.
الطبرسی، الفضل بن الحسن، 1997م، مجمع‌البیان فی تفسیر القرآن، بیروت- لبنان، دار الفکر.
قزوینی، شیخ مجتبی، 1370، بیان الفرقان، مشهد، دار الکتب الاسلامیه.
کلینی، محمدبن یعقوب، بی‌تا، اصول کافی(معرّب)، تهران، دفتر نشر فرهنگ اهل‌بیت.
مروارید، حسنعلی،1377، تنبیهات حول المبدأ و المعاد، مشهد، بنیاد پژوهش‌های اسلامی