بررسی روش نقلی استنباط معارف کلامی علامه طباطبایی از قرآن با محوریت کاربرد (قاعده وضع) و (مجمل و مبین) در باب اوصاف و افعال الهی
محورهای موضوعی : کلام منقولناهیده مهدوی 1 , محمدکاظم رضا زاده جودی 2 * , سیدعلی پور منوچهری 3
1 - دانشگاه تهران مرکز
2 - دانشگاه تهران مرکز ا
3 - تهران مرکزی
کلید واژه: استنباط, روش نقلی, علم کلام, اصول فقه, علامه طباطبائی,
چکیده مقاله :
از میان مباحث علم کلام، بحث های روش شناختی این دانش همانند سایرعلوم بسیار حائز اهمیت است.در حالیکه روش های مختلف متکلمان در دو حوزه استنباط عقاید دینی و دفاع از آنها به عنوان رسالت اصلی این علم در کتابهای کلامی قدیم و جدید مورد مطالعه قرار گرفته ولی خلا مباحث روش شناختی متکلمین در حوزه ی استنباطهای کلامی قابل ملاحظه هست. به نظر نگارنده این مسئله قابل توجه است که بسیاری از مباحث ادبی همچون وضع، استعمال، دلالت، حقیقت و مجاز، اصول لفظی و نیز مباحث مفاهیم «عام و خاص» «مطلق و مقید» «مجمل و مبین» که از مباحث الفاظ به شمار می آیند می تواند دربحث روش شناسی علم کلام بکار آید. ولیکن از میان مباحث مذکور ، در این مقاله به علت رعایت اختصار وگنجایش این نوشتار سعی نموده ایم تنها ، میزان و چگونگی بهره برداری علامه طباطبایی در استنباط های کلامی خویش از قاعده وضع و «مجمل و مبین» در باب اوصاف و افعال الهی را به روش تحلیلی مورد بررسی قرار داده و نتایج آن را بازگو می نماییم.
Among the topics of theology, the methodological discussions of this knowledge, like other sciences, are very important. However, the gap in the methodological issues of theologians in the field of verbal inferences is considerable. In the opinion of the author, it is noteworthy that many literary topics such as status, usage, signification, truth and permissibility, verbal principles, as well as the topics of "general and specific" concepts, "absolute and limited", "concise and explanatory" Can be used in the discussion of theology methodology. However, among the mentioned topics, in this article, due to the brevity and capacity of this article, we have tried only to explain the extent and manner of Allameh Tabatabai in his theological inferences from the rule of situation and "concise and explanatory" about divine attributes and actions. We examine the analytical method and recount its results.
قرآن کریم
ساروخانی، باقر، روش های تحقیق در علوم اجتماعی (تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، 1375)
مظفر، محمدرضا، منطق، (ترجمه و اضافات شیروانی، علی، انتشارات دارالعلم، قم، 1387)
جوادشکیان، عباس، مبانی نظری روش تحقیق در علئوم انسانی(جمله مصباح ، سال اول، 1370)
نصرتیان، اهور، مهدی، 1395، روش شناسی استنباط در علم کلام، قم، موسسه دارالحدیث
برنجکار، رضا، 1393، روش شناسی علم کلام، تهران، انتشارات سمت
مکارم شیرازی، 1381، پیام قرآن ، ج 1، تهران دارالکتاب اسلامی
کلینی، محمدبن یعقوب، 1387، الکافی ترجمه و حواشی مهدی آیت اللهی، نشر جهان آرا
مجلسی، محمدباقر، 1403، بحارالانوار، بیروت موسسه الوفاء
طباطبایی، سید محمد حسین، 1417، المیزان فی تفسیرالقرآن، دارالکتب الاسلامیه.
مظفر، محمدرضا،ريال اصول فقه، 1384، مترجم، محسن غرویان، علی شیروانی، قم، الدالفکر
سبحانی، جعفر، 1389، محاضرات فی الالهیات، تلخیص علی ربانی گلپایگانی، قم موسسه انتشارات اسلامی.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 260 ـ 241
بررسی روش نقلی استنباط معارف کلامی علامه طباطبایی از قرآن با محوریت کاربرد (قاعده وضع) و (مجمل و مبین) در باب اوصاف و افعال الهی
ناهیده مهدوی 1
محمدکاظم رضا زاده جودی 2
سیدعلی پور منوچهر 3
چکيده
از میان مباحث علم کلام، بحث های روش شناختی این دانش همانند سایرعلوم بسیار حائز اهمیت است.در حالیکه روش های مختلف متکلمان در دو حوزه استنباط عقاید دینی و دفاع از آنها به عنوان رسالت اصلی این علم در کتابهای کلامی قدیم و جدید مورد مطالعه قرار گرفته ولی خلا مباحث روش شناختی متکلمین در حوزه ی استنباطهای کلامی قابل ملاحظه هست. به نظر نگارنده این مسئله قابل توجه است که بسیاری از مباحث ادبی همچون وضع، استعمال، دلالت، حقیقت و مجاز، اصول لفظی و نیز مباحث مفاهیم «عام و خاص» «مطلق و مقید» «مجمل و مبین» که از مباحث الفاظ به شمار می آیند می تواند دربحث روش شناسی علم کلام بکار آید. ولیکن از میان مباحث مذکور ، در این مقاله به علت رعایت اختصار وگنجایش این نوشتار سعی نموده ایم تنها ، میزان و چگونگی بهره برداری علامه طباطبایی در استنباط های کلامی خویش از قاعده وضع و «مجمل و مبین» در باب اوصاف و افعال الهی را به روش تحلیلی مورد بررسی قرار داده و نتایج آن را بازگو می نماییم.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری گروه فلسفه و حکمت اسلامی ، واحد تهران مرکزی،انشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: Mahdavi6271@gmail.com
[2] . استادیار گروه فلسفه و حکمت اسلامی، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران ، ایران. (نویسنده مسئول) Email: mkrjodi@yahoo.com
[3] . استادیار گروه فقه و مبانی حقوقی اسلامی، واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: ali.poormanuchehri@yahoo.com
تاریخ دریافت: 17/2/1400 پذیرش نهایی: 11/5/1400