نگاهی به نسخ و محتوای کتاب «تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
براتعلی حاتمی
1
(واحد تهران مرکزی ، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران )
مهدی نجفی افرا
2
(دانشگاه آزاد اسلامی ، تهران )
مقصود محمدی
3
(اسلامي دانشگاه آزاد اسلامي )
کلید واژه: خواجه نصیر الدین طوسی, ابوالعلاء اسفراینی, تجرید الاعتقاد, تفرید الاعتماد, شرح مزجی, نسخه خطی, مجلس.,
چکیده مقاله :
«تجرید الاعتقاد» از معروفترین کتاب کلامی جهان اسلام است که به دلیل اهمیّت و جایگاه آن، شروح بسیاری توسط علمای شیعه و اهل سنت بر آن نوشته شده است.اما شرح «ابوالعلاء اسفراینی» بر این کتاب، به نام « تفرید الاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد»علیرغم سبقه تاریخی آن، تاکنون بصورت خطی باقی مانده است. با توجه به شیوه شرح مزجی این کتاب که آن را در نوع خود منحصر به فرد نموده، بر آن شدیم تا با نشان دادن اهمیّت آن از نظر تاریخی و معرفی و مقایسه ی آن با سایر نسخه های موجود، به بیان چگونگی شرح و نشان دادن تسلط و تلاش شارح بر افکار و نظریات مؤلّف، بپردازیم و جایگاه و اهمیّت علمی این کتاب را به اندیشمندان و اهل تحقیق در حوزه کلام و فلسفه اسلامی را نشان دهیم.
TAJRID-ALEATEGHAD " is one of the most famous theological books in the Islamic world, which due to its importance and position, many commentaries have been written by Shiite and Sunni scholars The commentary of "Abu al-'Ala Esfarayeni" on this book, entitled "Tafrid al-Etemad fi Sharh Tajrid al-A'tiqad", has remained linear until now despite its historical background. Considering the method of description of this book, which makes it unique in its kind, we decided to show its historical importance and introduce and compare the existing versions, to express how to describe and show the mastery and effort of the commentator Let's deal with the author's thoughts and theories and show the scientific status and importance of this book to thinkers and researchers in the field of Islamic theology and philosophy.
آقا بزرگ الطهرانی،محمد محسن: الذریعة الی تصانیف الشیعة ـ بیروت ـ دارالأضواء، بی‌تا.
اسفراینی ، ابوالعلاء بهشتی ،خطی: تفریدالاعتماد فی شرح تجرید الاعتقاد ، مقدمه .
حاتمی، براتعلی ( ۱۳۷۵ ) : تصحیح تفرید الاعتماد«بخش الهیات »ـ کرج ـ دانشگاه آزاد اسلامی، پایان نامه کارشناسی ارشد.
حائری، عبدالحسین : فهرست کتب خطی ـ تهران ـ مجلس شورای اسلامی .
الحلی، علّامه جمال الدین حسن بن یوسف بن مطهر : کشف المراد ، مکتبة المصطفوی ـ قم ـ بی تا .
حسن زاده آملی ،حسن (۱۷/ ۱۴۳۹ ه.ق ) : شرح ،تصحیح و تعلیق بر کشف المراد ـ قم ـ موسسه نشر اسلامی، مقدمه : ۵
دهخدا، علی اکبر : لغتنامه دهخدا ، ـ تهران ـ دانشگاه تهران .
زارعی رضایی ، محمد حسین (۱/ ۱۳۹۳) : شرح تجرید العقاید القوشچی ـ قم ـ نشر رائد .
عمید، موسی : نشریه کمیسیون ملی یونسکو ، شماره ۴- تهران- خرداد ، ۱۳۳۵
مدرس رضوی،( ۱۳۷۰) : احوال و آثار خواجه نصیر الدین طوسی - تهران - اساطیر
مجلسی،علّامه : بحار الأنوار( ۳/ ۱۴۰۳ ه.ق ) ،مؤسسه الوفاء ، داراحیاء التراث العربی،بیروت ، لبنان
موسوی بجنوردی ، سید کاظم (۱۳۶۷ش) : دایرة المعارف بزرگ اسلامی ، تهران ، مرکز دایرةالمعارف بزرگ اسلامی.
نصیر الدین طوسی : مؤسس المنهج الفلسفی فی علم الکلام الاسلامی : ۹۹/ ۱۲۵
خاتون آبادی : وقایع السنین ، نسخه کتابخانه مجلس
یوسفیان،حسن (۲/ ۱۳۹۵ ) : کلام اسلامی شرحی بر کشف المراد - قم - انتشارات حکمت اسلامی ، مجمع عالی حکمت اسلامی.