تحلیل انتقادی دیدگاه صدرالمتألهین در باب معاد جسمانی
محورهای موضوعی : کلام اسلامیحسین موحدپور 1 , سید هاشم گلستانی 2 * , محمدرضا شمشیری 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان
2 - دانشگاه آزاد اسلامی اصفهان
3 - دانشیار،گروه فلسفه وکلام، واحدخوراسگان (اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران
کلید واژه: معاد, ملاصدرا, تناسخ, معاد روحانی, معاد مثالی, نفس. ,
چکیده مقاله :
دیدگاه جمعی ازفلاسفه اسلامی آن است که عقل دراثبات معاد جسمانی ناتوان است ودلایل اثبات معاد جسمانی صرفاً نقلی است. با توجه به اینکه حقیقت اصلی انسان به روح است وفهم وادراک نیزتوسط روح حاصل می شود، ودراین میان، روح، ازماده تنها به عنوان ابزارووسیله ای برای نیل به خواسته های خود بهره می گیرد،لذامقاله حاضر با عنوان «تحلیل انتقادی دیدگاه صدرالمتألهین درباب معاد جسمانی»ابتدا تصویری اجمالی ازچگونگی پدیدآمدن شبهه عنصری وجسمانی نبودن معاد در بین فلاسفه اسلامی به جهت خواننده عزیز مطرح کرده، سپس به مبانی معاد درحکمت متعالیه پرداخته ، وهمچنین اشکال اساسی معاد عنصری ازدیدگاه صدرالمتألهین ومرحوم آشتیانی را مورد بررسی قرار داده ، و سرانجام با نگاهی گذرا به این مطلب توجه داشته که اشکالات وشبهات اصلی مطرح شده درباب معاد جسمانی توسط صدرالمتألهین ، چگونه قابل حل است وچه پاسخی می توان برای آن یافت.
The collective view of Islamic philosophers is that reason is unable to prove physical resurrection and the reasons for proving physical resurrection are merely narrative. Considering that the main truth of man is in the soul and understanding is also achieved by the soul, and in the meantime, the soul uses matter only as a tool and a means to achieve its desires.In this article ،an attempt is made to first present a brief picture of the appearance of elemental doubts and the non-physicality of resurrection among Islamic philosophers، and then to discuss the foundations of resurrection in the wisdom of the Supreme.Attention should be paid to this matter، how can the main problems and doubts raised by Sadr al-Mutealehin be resolved and what answer can be found for it.
آشتیانی، سید جلال الدین.(1387)،(شرح حال وآرای فلسفی ملاصدرا) قم، بوستان کتاب.
انواری، سعید، (1395)، (نگرش فلسفی علامه طباطبایی واستاد مطهری به دوقانون فیزیکی) دوفصلنامه اندیشه علامه طباطبایی، تهران، دانشگاه علامه طباطبایی.
چنگی آشتیانی، مهری،(1391)، مقاله (معاد جسمانی ازدیدگاه حکیم زنوزی)فصلنامه اندیشه دینی، دوره 12، شماره 43.دانشگاه شیراز.
صدرالدین شیرازی، محمدبن ابراهیم،(1380)، المبدا والمعاد، با تصحیح ومقدمه سید جلال الدین آشتیانی، قم، مرکزانتشارات دفترتبلیغات اسلامی.
----- ، ------(1363)، (مفاتیح الغیب)، تهران، موسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی.
---- ، -------(1346)، (شواهد الربوبیه )، تعلیق وتصحیح ومقدمه ازسید جلال الدین آشتیانی، انتشارات دانشگاه مشهد.
---- ، ------(1981)، (اسفاراربعه) بیروت، داراحیاء التراث العربی.
---- ، ------(1422)، (شرح الهدایه الاثیریه)، بیروت، موسسه التاریخ العربی.
کیاشمشکی، ابوالفضل، (1392)، مقاله (تحلیل انتقادی دیدگاه مدرس زنوزی درباره معادجسمانی)، پژوهش نامه فلسفه دین، سال یازدهم، تهران،دانشگاه امام صادق (ع).
طباطبایی، سید محمد حسین، (1360)، (المیزان)، ترجمه سید محمدباقرموسوی همدانی، قم، نشربنیاد علمی وفکری علامه طباطبایی، ج12
مدرس زنوزی، آقا علی، (1378)،(مجموعه مصنفات حکیم موسس آقا علی مدرس)، تحقیق وتصحیح محسن کدیور، تهران، اطلاعات، ج3.
نظری توکلی، سعید،(1381)، مقاله (نقد وبررسی مبانی معاد جسمانی درحکمت متعالیه)، خردنامه صدرا، شماره27، تهران، بنیاد حکمت اسلامی صدرا.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 252 ـ 243
تحلیل انتقادی دیدگاه صدرالمتألهین در باب معاد جسمانی
حسین موحدپور 1
سید هاشم گلستانی 2
محمدرضا شمشیری 3
چکيده
دیدگاه جمعی ازفلاسفه اسلامی آن است که عقل دراثبات معاد جسمانی ناتوان است ودلایل اثبات معاد جسمانی صرفاً نقلی است. با توجه به اینکه حقیقت اصلی انسان به روح است وفهم وادراک نیزتوسط روح حاصل می شود، ودراین میان، روح، ازماده تنها به عنوان ابزارووسیله ای برای نیل به خواسته های خود بهره می گیرد،لذامقاله حاضر با عنوان «تحلیل انتقادی دیدگاه صدرالمتألهین درباب معاد جسمانی»ابتدا تصویری اجمالی ازچگونگی پدیدآمدن شبهه عنصری وجسمانی نبودن معاد در بین فلاسفه اسلامی به جهت خواننده عزیز مطرح کرده، سپس به مبانی معاد درحکمت متعالیه پرداخته ، وهمچنین اشکال اساسی معاد عنصری ازدیدگاه صدرالمتألهین ومرحوم آشتیانی را مورد بررسی قرار داده ، و سرانجام با نگاهی گذرا به این مطلب توجه داشته که اشکالات وشبهات اصلی مطرح شده درباب معاد جسمانی توسط صدرالمتألهین ، چگونه قابل حل است وچه پاسخی می توان برای آن یافت.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری، گروه فلسفه وکلام اسلامی، واحدخوراسگان (اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
Email: h.movahedpoor@gmail.com
[2] . استاد،گروه‌فلسفه وکلام‌اسلامی،واحدخوراسگان(اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: golestani1315@gmail.com
[3] . دانشیار،گروه فلسفه وکلام اسلامی، واحدخوراسگان (اصفهان)، دانشگاه آزاد اسلامی، اصفهان، ایران.
Email: Mo shamshiri@yahoo.com
تاریخ دریافت: 2/9/1401 پذیرش نهایی: 6/12/1401