زندگی پس از مرگ از منظر صدرالمتألهين
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
1 - دانشگاه ادیان و مذاهب قم
کلید واژه: برزخ, حیات پس از مرگ, معاد, بهشت, جهنم, ملاصدرا,
چکیده مقاله :
یکی از اصول اعتقادی مسلمانان، اصل معاد و زندگی پس از مرگ است. این اصل در دین اسلام از چنان جایگاهی برخوردار است که عدم اعتقاد به آن، موجب کفر و خروج از اسلام می‌گردد. اثبات تجرد نفس و بقای آن، زیر بنای معاد را تشکیل میدهد.مسئله معاد و همچنین نوع و چگونگی حیات برزخی، پیش از ملاصدرا از مسائل علم کلام و یکی از شاخه‌های مسئله نفس و فنا یا خلود آن پس از مرگ بوده است که ملاصدرا آن را در غالب مسأله فلسفی مطرح کرد و در دنباله مباحث مربوط به حرکت جوهری نفس انسانی و قوا و ادراکات او قرار داد. وی قائل است که ادراکات جزئی پس از مرگ توسط قوه خیال صورت می‌گیرد. این قوه همراه با نفس، پس از مرگ باقی می‌ماند، از این رو در این جا به تبیین این اصل و آراء فلاسفه در باب آن پرداخته می شود
resurrection and afterlife are two main principles of Islamic belief among Muslims. This principles are of such a paramount importance that non-belief in them leads to infidelity and exclusion from Islam. The immateriality and immortality of soul form the foundation of resurrection. Before Mulla Sadra’s time, Resurrection as well as the type and quality of afterlife had been discussed from the perspective of Kalām and as one of its sub-branches dealing with soul, its mortality and immortality after death. Mulla Sadra discussed the afore-mentioned points from philosophical viewpoint and somehow links them to the Movement on the Transcendence of Human Soul as well as its powers and perceptions. He holds that partial perception takes place after death through imagination. Imagination power remains attached to soul after death. Thus, in the present study attempts are made to discuss this principle and the views of the philosophers in this regard.
آشتياني، سيد جلال، ،1379شرح برزاد المسافر ملاصدرا، تهران، انتشارات اميركبير
برقی احمد بن محمد، المحاسن، قم، دار الکتب الاسلامیة، جلد1، 1371 ق،
تهرانی، محمد حسین، معاد شناسی، مشهد، نور ملکوت قرآن،جلد 2، 1423 ه.ق
حسینی قائم مقامی،سید عباس،رنج بی پایان،تهران،انتشارات امیرکبیر،1379
خمینی، سید روح الله، شرح چهل حدیث، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی 1376
صدرالدين شیرازی، محمد ابراهيم، الحكمة المتعالية في الاسفار الاربعة، قم، انتشارات مصطفوي، 1379
صدرالدين شيرازي، محمد ابراهيم ،الشواهد الربوبيه ، تعليق و تصحيح جواد مصلح،تهران، انتشارات سروش ،1389
صدرالدین شیرازی ، محمد ابراهيم، عرشيه، تصحيح و ترجمه: غلامحسين آهني، تهران، انتشارات مولي، 1361
صدرالدین شیرازی، المبدأ و المعاد، ترجمه احمدحسینی اردکانی،تهران، نشر دانشگاهی، 1381
صدرالدین شیرازی ، محمد ابراهيم، اسرارالآيات ، تصحيح محمد خواجوي، تهران، انجمن حكمت و فلسفه ايران، 1360
صدرالدين شیرازی، ،1981الحكم المتعاليه في الاسفار العقليـه الاربعـه، ج 9 ، بيـروت، داراحياء التراثالعربي
صدرالدين شیرازی ، 1378، المظـاهر الالهيـه، مقدمـه و تـصحيح سـيدمحمد خامنـه اي تهـران، انتشارات بنياد حكمت اسلامي صدرا
صدرالدين شیرازی ، 1382، الشواهد الربوبيه، مقدمه و تصحيح سـيد جـلالالـدين آَشـتياني، قـم، بوستان كتاب
طباطبائی محمد حسین، المیزان فی تفسیر القران، ترجمه سید محمد باقر همدانی ،قم، دفتر انتشارات اسلامی، 1363
قیصری،داود، شرح فصوص‌الحكم، تهران،تصحیح آشتیانی، انتشارات علمی و فرهنگی، 1375
کلینی ، محمد بن یعقوب بن اسحاق ، اصول کافی ، مترجم : صادق حسن زاده ، جلد ۲ و ۳ ، دارالکتب الاسلامیه ، ۱۳۷۵ هـ .ش
كوربن، هانري، تاريخ فلسفه اسلامي، اسدالله مبشري،تهران، انتشارات امير كبير، جلد1،1371
مطهری مرتضی، مجموعه آثار، تهران، صدرا، جلد2،
مجلسی ،محمد باقر، ، بحارالانوار،مترجم محمدجواد نجفی ، نشر کتابفروشی اسلامی(کتاب جامع)، ۱۳۸۰
مصطفوي، حسن، التحقيق في كلمات القرآن الكريم، بي‌جا، انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامي، 1368
مطهری، مرتضی، معاد، تهران، انتشارات صدرا، 1389.