بازخوانی رویکرد صلح طلبانۀ تجویز جهاد در دین اسلام
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
حمید رضا حنان
1
(دانشگاه آزاد اسلامی، لرستان)
کلید واژه: جهاد دفاعی, جهاد ابتدایی, صلح¬, آمیز, دفاع, حقوق بشر دوستانه,
چکیده مقاله :
از جمله شبهات اعتقادی و نیازمند به بررسی کلامی، عبارت است از اتهام خشونت‌آمیز بودن که محور بسیاری از اشکالاتی که به دین اسلام وارد شده و می شود را تشکیل می دهد و از جمله مواضعی که خشونت آمیز معرفی گردید و هدف انگشت اتهامات متعدد قرار گرفته، موضعی است که در این دین نسبت به تجویز و تشریع جهاد اتخاذ شده است؛ نگاهی به اصل صلح طلبی اسلام نسبت به موضع خلاف آن در حقوق بشر دوستانه که برای قدرتمندان اصل جنگ طلبی مورد پذیرش قرار گرفته و دقت در ابتناء در قانون گذاری دینی بر اساس دفاع، در مقابل تجویز آغازگری به جنگ در قوانین منازعات بشری و نیز ملاحظۀ پیام صلح و دوستی و توصیه به آن حتی نسبت به کسانی که مسلمان نیستند، در کنار نقش وحدت بخشی میان اقوام و قبایل، از جمله دلایلی است که بی اساسی اتهامات مزبور را به اثبات می رساند؛ مقاله حاضر با روش تحلیلی توصیفی و با استفاده از داده های کتابخانه ای اعم از فضای واقعی و سایبری، سعی دارد تا با برجسته کردن مواضع صلح آمیز اسلام، نشان دهد که جهاد در چارچوب عقلانی دفاع تشریع شده و در محدوده ای تجویز شده که بدون آن امکان حفظ و تداوم حیات بشری وجود ندارد.
Nominating Islam as brutality is among the most important accusations and it is the axis for numerous objections have been and are related to Islam. One of the positions intruduced as brutal and was the aim for many objections was Islamic prescription and legitimacy of jihad. A look upon the peacefulness of Islam in terms of its opposit position in friendly human rights which is regarded as the pillar for powers' belicosity and attention to establishment of religious legislation based on defense, and on the contrary, prescribing the initiation of war in humane conflicts, and also preserving the message of peace and friendship and advising it even toward the non-Muslims, along with the role of unifying the sects and tribes are among the reasons which prove the invalidity of the mentioned objections. The present survey, through descriptive-analytical method and enlightenment of Islamic peaceful positions, tries to show tjat Jihad is legitimated within the reasonable frame of defense and it is prescribed within borders without which preserving and progress of human life is not possible
قرآن کریم.
سید رضی، نهج البلاغه، انتشارات علمی و فرهنگی، تهران، چاپ دهم، 1376 هـ ش.
ابن هشام، عبدالملک(1936م)، السیره النبویه، انتشارات مصطفی البانی، مصر.
حسینی، حمید(1380ش)، منتخب میزان الحکمه، انتشارات دار الحدیث، چاپ دوم، قم.
خمینی، روح الله(1408ق)، تحریر الوسیله، انتشارات اسماعیلیان، چاپ سوم، قم.
خوئی، ابوالقاسم(1418ق)، تفسیر البیان، موسوعه الامام الخوئی، انتشارات توحید، قم.سبحانی، جعفر(1374ش)، فروغ ابدیت، انتشارات دفتر تبلیغات اسلامی، چاپ دهم، قم.
صدوق، محمد(1362ش)، کتاب الخصال، انتشارات جامعه مدرسین، چاپ دوم، قم.
طباطبائی، محمدحسین(1372ش)، المیزان، انتشارات دار الکتب الاسلامیه، چاپ پنجم ، قم.
طبرسی، فضل(1379ش)، مجمع البیان، دار احیاء التراث العربی، لبنان، بیروت.
فیض کاشانی، محسن(1356ش)، تفسیر صافی، انتشارات اسلامیه، چاپ پنجم، تهران.
مکی عاملی(شهید ثانی)(1382ش)، محمد، الروضه البهیه فی شرح اللمعه الدمشقیه، انتشارات دار التفسیر، چاپ سوم، قم.
واقدی، محمد(1369ش)، مغازی، ترجمه دکتر محمود مهدوی دامغانی، مرکز نشر دانشگاهی، چاپ دوم، تهران.
Dinstein, Y,( 1984 ), Human Rights in Armed Conflict; International Humanitarian Law, in Human Rights in International Law; Legal and Policy Issue, ed, by T, Meron, vol, 2 (clarendon oxford).
Hall, William Edward (1895), A Treatise on International Law, fourth edition, Oxford London.
J.G. Gardam (1993), Non – combatant immunity as a norm of International Humanitarian Law, Martinus Nijhoff Publishers, Boston, London.
C. Bunch (1990), Woman’s rights as human rights, Towards a revision of human rights, Human Rights Quarterly, London
Schwartz Michelle (1991) , Preliminary Report on Legal and institutional aspects of the relationship between human rights and the environment, Geneva.
P.J. Boylan (1993), Review of the Convention for the Protection of Culture Property in the Event of Armed Conflict, paris.