بررسی تطبیقی معجزه از منظر ملاصدرا و لاهیجی
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
کلید واژه: معجزه, نبوغ, ادله, سحر, کرامات, اهداف.,
چکیده مقاله :
پدیده معجزه امر خارق عادت که آن را انبیاء الهی به منزله دلیل بر صدق نبوت خود بهئ مخاطبان نشان می دهند گفتنی است که از اعجاز انبیاء یکی از مباحث مهم کلامی است که از دیر باز مورد توجه متکلمان امامیه قرار گرفته ودیدگاه های مختلفی در این مورد وجود دارد. این مقاله در پی آن است تا موضوع اعجازانبیاء را از منظر عبدالرزاق لاهیجی وملا صدرا بطور تطبیقی مورد کنکاش قرار بدهد واشتراکات وافراقات دیدگاه ایشان را درباب اعجاز انبیاء بیان کند. سئوال اصلی در این مقاله این است که معجزه از منظر ملا صدرا ولاهیجی چیست وچه اشتراکات وافتراقاتی بین دیدگاه این دواندیشمند وجود دارد که باستناد به،ادله قرآنی 248سوره بقره، 10 سوره ابراهیم، انعام آیه 37. وبا روش توصیفی وتطبیقی به این سوال پاسخ داده شده است، تفاوت سحر با معجزه، ونیزاهداف معجزه پیامبران ازدیدگاه علامه لاهیجی وملاصدرا از دیگر موضوعاتی است که در این نوشتار به آن اشاره شده است ودلایل هر کدام از آیات قرآن در این باره ارائه گردیده است. یافته های تحقیق این است که انبیاء دارای اعجاز بودند وبین دیدگاه ملا صدرا و لاهیجی در باب اعجاز انبیا ء اشتراکات وافراقاتی وجود دارد.
The discussion of the miracles of the prophets is one of the important theological topics that has been receiving the attention of Imamiyya theologians for a long time. There are different views on this matter. This article seeks to explain the miracles of the Prophets from the perspective of Abdul Razzaq Lahiji and Mulla Sadra. express them in this regard. Qur'an's proofs are based on verses such as: 248 Surah Baqarah, 10 Surah Abrahimi, verse 37 of Enam. It has been cited, the difference between Sahar and Miracles and the objectives of the prophets' miracles have been examined from the point of view of Allameh Lahiji and Mulla Sadra, and the reasons for each It has been presented in this regard and some verses of the Quran have been cited to explain this issue.
قرآن کریم
این منظور، محمد ابن مکرم(1414ق)، لسان العرب بیروت، دار صادر، چاپ سوم، ج5.
ابن فارس، أحمد بن فارس بن زكرياء القزويني الرازي( 1979ق) أبو الحسين محقق: عبد السلام محمد هارودارالفكر، ج۲.
جمعی از نوسیندگان (1415 ق) شرح المصطلاحات الكلامية، بنیاد پژوهش‌های اسلامی گروه کلام آتان قدس رضوی مجمع بحوث اسلامی مشهد مقدس سال نشر.
جوهري، اسماعیل بن حماد (1410ق)، الصحاح اللغـﮥ، ترجمه مصلح احمد عبدالغفور، چاپ اول، بیروت: دارالعلم للملایین، ج5.
حلی، حسن بن یوسف بن مطهر، (1407ق) کشف المراد فی شرح تجرید الاعتقاد با تصحیح وتعلیق آملی حسن زاده، قم موسسه النشر الاسلامی التبعه لجماعه المدرسین.
حمصي رازي (بی تا) المنقذ من التقليد، ج1.
راغب اصفهانی، حسین بن محمد (1412ق)، مفردات الفاظ القران، قم، بیروت.
سبحانی، شیخ جعفر (1418ق)، شیخ محاضرات فی الهیات قم موسسه النشرالاسلامی.
شیرازی صدرا (1381) المبدأ و المعاد، ج2 تصحيح دکتر محمد ذبيحي و دکتر جعفر شاه نظري، تهران، بنياد حکمت اسلامي صدرا.
................... (1382) الحکمة المتعاليه في الاسفار العقلية الاربعه، ج 9، تصحيح رضا اکبريان، تهران، بنياد حکمت اسلامي صدرا.
.....................(1360) صدرالدين شيرازي، محمد بن ابراهيم، الشواهد الربوبيّه، مشهد، مركز نشر دانشگاهي.
.......................( 1381) المبدأ و المعاد، ج2تصحيح دکترمحمد ذبيحي و دکترجعفر شاه نظري، تهران، بنيادحکمت اسلامي صدرا.
....................... (1382) الحکمة المتعاليه في الاسفار العقلية الاربعه، ج 9، تصحيح رضا اکبريان، تهران، بنياد حکمت اسلامي صدرا.
.......................... محمد بن ابراهيم، الواردات القلبية في معرفه الربوبيه، مصحح: احمد شفيعي، ناشر: انجمن فلسفه ايران تهران، چاپ اول.
......................... (1363)، مفاتیح الغیب ترجمه و تحقیق محمد خواجوی، انتشارات مولی.
......................... (1360)، محمد بن ابراهيم، الشواهد الربوبيّه، مشهد، مركز نشر دانشگاهي.
............................ (1360)، اسرار الآيات،مترجم :محمد جواد خواجوی ناشر: موسسه مطالعات وتحقیقات فرهنگی، چهارم.
............................ (1363)، مفاتیح الغیب ترجمه و تحقیق محمد خواجوی، انتشارات مولی.
لاهیجی، عبد الرزاق، (1373)، گوهر مراد، تهران. سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
.................. (بی تا)، گوهر مراد، چاپ تبریز.
................ (بی‌تا)، سرّمایه ایمان در اصول اعتقادات، تصحیح صادق لاریجانی، الزهراء.
طوسی خواجه نصیر الدین، محمد (بی‌تا)، کشف المراد مترجم ابوالحسن شعرانی.
طباطبايي سیدمحمدحسین (۱۳۷۳ش)، ترجمه الميزان، ج12 ترجمه: سيد محمد باقر موسوي همداني،چاپ سوم، (قم: دفتر انتشارات اسلامي جامعه مدرسين حوزه علميه قم)
--------------- (1362) اعجاز قران مرکز نشر فرهنگی رجاء تهران، چاپ اول.
-------------- (۱۳۸۷) مجموعه رسائل (علامه طباطبائى)، ج1، موسسه بوستان کتاب (مرکز چاپ و نشر دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم) – قم، چاپ: اول.
فاضل مقداد السيورى (1405 ق)، اللوامع الالهيـﮥ فى المباحث الكلاميه،چاپ اول، قم مكتبـﮥ آيه‌اللّه المرعشى النجفى.
مکارم شیرازی، ناصر (1370) پيام قرآن، ج7، دار الكتب الاسلاميه، تهران.
مصباح يزدي، محمد تقی، راه و راهنماشناسی، قم: بوستان کتاب، 1370ش.
ويراسته ميراز محمد (1363)، اعجاز قرآن، تهران، نشر رجاء.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 28 ـ ۷
بررسی تطبیقی معجزه از منظر ملاصدرا و لاهیجی
عباس اسدآبادی1
چکیده
پدیده معجزه امر خارق عادت که آن را انبیاء الهی به منزله دلیل بر صدق نبوت خود بهئ مخاطبان نشان می دهند گفتنی است که از اعجاز انبیاء یکی از مباحث مهم کلامی است که از دیر باز مورد توجه متکلمان امامیه قرار گرفته ودیدگاه های مختلفی در این مورد وجود دارد.
این مقاله در پی آن است تا موضوع اعجازانبیاء را از منظر عبدالرزاق لاهیجی وملا صدرا بطور تطبیقی مورد کنکاش قرار بدهد واشتراکات وافراقات دیدگاه ایشان را درباب اعجاز انبیاء بیان کند. سئوال اصلی در این مقاله این است که معجزه از منظر ملا صدرا ولاهیجی چیست وچه اشتراکات وافتراقاتی بین دیدگاه این دواندیشمند وجود دارد که باستناد به،ادله قرآنی 248سوره بقره، 10 سوره ابراهیم، انعام آیه 37. وبا روش توصیفی وتطبیقی به این سوال پاسخ داده شده است، تفاوت سحر با معجزه، ونیزاهداف معجزه پیامبران ازدیدگاه علامه لاهیجی وملاصدرا از دیگر موضوعاتی است که در این نوشتار به آن اشاره شده است ودلایل هر کدام از آیات قرآن در این باره ارائه گردیده است.
یافته های تحقیق این است که انبیاء دارای اعجاز بودند وبین دیدگاه ملا صدرا و لاهیجی در باب اعجاز انبیا ء اشتراکات وافراقاتی وجود دارد.
واژگان کلیدی
معجزه، نبوغ، ادله، سحر، کرامات، اهداف.
[1] . استاد گروه معارف اسلامی، واحد بم، دانشگاه آزاد اسلامی، بم، ایران.
Email: asd.329@chmail.ir
تاریخ دریافت: 27/7/1402 پذیرش نهایی: 30/10/1402