نظریه تکامل و آفرینش انسان؛ بررسی دیدگاه های محمد حسین طباطبایی و یدالله سحابی
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
بی بی مهدیه طباطبایی
1
(واحدعلوم تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران)
محمد سعیدی مهر
2
(دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران)
کلید واژه: نظریه تکامل, خلقت, انسان, یدالله سحابی, محمد حسین طباطبایی,
چکیده مقاله :
نظریه تکامل از زمان طرح آن از سوی داروین همواره از جهت سازگاری یا ناسازگاری آن با متون دینی به ویژه از حیث شمول آن نسبت به آفرینش انسان مورد بحث بوده است. وجود داستان آفرینش آدم در كتب دينی از جمله قرآن باعت شد که اندیشمندان الهی در قبال اين نظريه موضع گيری‌های متفاوتی داشته باشند در اين جستار ديدگاه دو اندیشمند معاصر محمدحسین طباطبایی ویدالله‌سحابی درمورد نسبت نظریه تکامل با روایتی که قرآن از خلقت انسان ارائه کرده است بررسی می‌شود. سحابی این نظریه را پذیرفته، آن را با قرآن هماهنگی می داند و طباطبایی نیز معتقد است در صورت قطعی بودن، این نظریه با آیات قرآن در تناقض نیست، به نظر می رسد دليل اين ديدگاه، توجه آنان‌ها به ابعادی از نظریه تکامل بوده است که با آموزه های مسلّم دینی مغایرتی ندارند.
Since its development by Darwin, the theory of evolution has always been debated for its harmony or incompatibility with the scriptures, especially in terms of its inclusion of human creation. The story of Adam's creation in religious books, including the Qur'an, made it possible for religious scholars to take different positions on this theory. This article examines the views of two contemporary Iranian thinkers, Mohammad Hussein Tabatabai and Yadollah Sahabi, on the relation between the theory of evolution and the Qur'an's account of human creation. Sahabi accepts this theory and takes it compatible with the Qur’an and Tabatabai maintains that if it were totally confirmed, it does not contradict the verses of the Qur'an. It seems that the reason for their positions was their attention to some (and not all) dimensions of this theory that do not contradict the definitive religious doctrines.
باولر؛ پیتر، (1380)، چارلز داروین و میراث او، ترجمه حسن افشار، نشر مرکز.
سحابی، یدالله،( 1375)،خلقت انسان، چاپ سیزدهم ،شرکت سهامی انتشار.
سحابی، یدالله، (1387)،قرآن مجید، تکامل و خلقت انسان، تهران، بنیاد فرهنگی مهندس بازرگان .
رایش هلف،یوزف ه،( 1388)،پیدایش انسان،ترجمه سلامت رنجبر،نشر اگه.
قراملکی، فرامرز،(1373)، موضع علم ودین در خلقت انسان، موسسه قرهنگی ارایه.
طباطبایی،محمد حسین، (1378)،مجموعه رسائل، ج3،،قم، بوستان کتاب.
طباطبایی، سید محمد حسین،( 1374)، تفسیر المیزان، ترجمه محمد باقر موسوسی همدانی، قم: دفتر انتشارات مدرسین حوزه علمیه قم،ج4و16
طباطبایی، محمد حسین،(1382)،اسلام و انسان معاصر،،قم جامعه مدرسین حوزه علمیه قم، دفتر انتشارات اسلامی.
طباطبایی، محمدحسین،( 1388)، بررسى هاى اسلامى، ج2، قم، بوستان كتاب.
طباطبایی، محمد حسین،(1387)، اصول فلسفه و روش رئالیسم، ج 2،انتشارات صدرا
عسگری خانقاه، اصغر کمالی و محمد شریف.(1372)، مقدمه‌ای بر انسان شناسی زیستی، تهران: انتشارات توس، چاپ دوم.
مایر، ارنست،(1388)،چه چیزی زیست شناسی را بی همتا می سازد، ترجمه کاوه فیض اللهی، انتشارات جهاد دانشگاهی مرند.
Darwin, C.1859,” On the Origin of Species by of Natural Selection or the preservation of Favored Races in the Struggle for Life”, London: John Murray (1964,Facsisimile of the first edition; Cambridge ,MA :Harvard University press.
Emmel, Thomas C, the creative process may well be what we observe, deduce, and call evolution, in: "Cosmos, Bios, Theos", eds: H Marienau and R.A. Varghese (La Salle: Open Court, 1992).
Gould, Stephen »Evolution as fact and theory«, in: "Hen's Teeth and Horse's Toes" (New York: Norton, 1983).
Lewens. Tim, “Darwin. Routledge” England: 2007
Ward. Kith, “God ‘Chance and Necessity” England: One world Publications1998.
Ward. Keith, “Pascal’s Fire” England: One world Publications 2006.
Eugenie. Carol. Scott, “Evolution versus creationism” United States of America: Greenwood Press 2004.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 324 ـ 299
نظریه تکامل و آفرینش انسان؛
بررسی دیدگاه های محمد حسین طباطبایی و یدالله سحابی
بی بی مهدیه طباطبایی 1
محمد سعیدی مهر 2
چکيده
نظریه تکامل از زمان طرح آن از سوی داروین همواره از جهت سازگاری یا ناسازگاری آن با متون دینی به ویژه از حیث شمول آن نسبت به آفرینش انسان مورد بحث بوده است. وجود داستان آفرینش آدم در كتب دينی از جمله قرآن باعت شد که اندیشمندان الهی در قبال اين نظريه موضع گيری‌های متفاوتی داشته باشند در اين جستار ديدگاه دو اندیشمند معاصر محمدحسین طباطبایی ویدالله‌سحابی درمورد نسبت نظریه تکامل با روایتی که قرآن از خلقت انسان ارائه کرده است بررسی می‌شود. سحابی این نظریه را پذیرفته، آن را با قرآن هماهنگی می داند و طباطبایی نیز معتقد است در صورت قطعی بودن، این نظریه با آیات قرآن در تناقض نیست، به نظر می رسد دليل اين ديدگاه، توجه آنان‌ها به ابعادی از نظریه تکامل بوده است که با آموزه های مسلّم دینی مغایرتی ندارند.
واژگان کلیدی
نظریه تکامل، خلقت، انسان، یدالله سحابی، محمد حسین طباطبایی.
[1] . دانشجوی دکتری فلسفه و کلام اسلامی، دانشکده حقوق الهیات و علوم سیاسی؛ واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: mahdiye.tabatabae@yahoo.com
[2] . استادگروه فلسفه، دانشکده علوم انسانی، دانشگاه تربیت مدرس،تهران،ایران. (نویسنده مسئول)
Email: saeedi@modares.ac.ir
تاریخ دریافت: 12/7/1399 پذیرش نهایی: 27/9/1399