پیراروش‌شناسی علم کلام
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
حمیدرضا شاکرین
1
(پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی)
کلید واژه: علم کلام, روش¬, شناسی, پیراروش, پیراروش¬, شناسی علم کلام,
چکیده مقاله :
روش‌شناسی علوم و مباحث تطبیقی انتقادی در این حوزه در دوره معاصر اهمیت بسیاری یافته است. از این جمله است مطالعات پیرامونی ناظر به منطق یا روش علم کلام اسلامی. مقاله حاضر بر آن است تا با نگاهی از بیرون ویژگیهای آن را، که به تعبیری از سنخ فلسفه مضاف، یعنی فلسفه روش علم کلام است، مورد بررسی قرار دهد. چنین تحقیقاتی در فراهم آوردن چارچوب نظری و نظریه مبنا و پشتیبان برای روش علم لازم بوده، در اصلاح، ارتقا، تشخیص نیازها و اقتضائات و تحقیقات پسین آن نقش آفرین است. از مهمترین ثمراتی که در گام نخست اینگونه بررسیها به دست می آید نظام مسائل این حوزه، ضرورت و اهمیت و نسبت و مناسبات آن با دیگر حوزه های معرفتی است.
Methodology of sciences and critical studies in this field have obtained special importance in the contemporary world. This case insists peripheral studies concerning the logic and methodology of Islamic theology. The present article is to look at the above mentioned subject from philosophical point of view. Therefore the research is a part of the philosophy of methodology of Islamic theology. This kind of study perform the theoretical framework and foundamental bases for the methods of disciplines, and causes betterment, advancement and cognition of the needs for the subsequent researches. Some of the most important advantages of this kind of study is to aquire the frame of problems of this field, the necessity, importance, and its relation to the other fields of knowledge..
ابن سينا، حسين بن عبدالله، البرهان من كتاب الشفاء، تصحیح ابوالعلاء عفیفی، قم، مکتبه آیه الله مرعشی النجفی، 1404ق.
ابوالحسني، علي محمد، روش شناسي، http://www.pajoohe.com
الایجی، عضدالدین؛ شرح المواقف، ج 1، (4جلدی)؛ قم: منشورات الشريف الرضى، تصحيح بدرالدين نعسانى، چاپ اول، 1325ق.
برزگر، فائزه و آیت اللهی، حمیدرضا، کشف مغالطات در پردازش ایده بی صورتی وحی، معرفت کلامی، سال ششم، شماره دوم، پاییز و زمستان 1394، ص 117 – 135.
التفتازانى، سعدالدّين، شرح المقاصد، ج 1، بيروت: عالم الكتب، بی¬تا.
توکلی بینا، میثم، بررسی تطبیقی آرای ابوزید و فردینان دو سوسور، چاپ شده در: «مجموعه مقالات جریان شناسی و نقد اعتزال نو»، جلد چهارم، «چالش با ابوزید»، صص 123 – 128، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی،چاپ اول، 1393.
جبرئیلی، محمدصفر، سیر تطور کلام شیعه، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندشه اسلامی، چاپ اول، 1389.
جرجانيّ، ميرسيدشريف، التعريفات، تهران، انتشارات ناصر خسرو، چاپ چهارم، 1412 ق.
جوادى آملى، عبداللَّه؛ شریعت در آینه معرفت، مركز نشر اسراء، چاپ دوم، 1378 ش.
حقیقت، سیدصادق، روش‌شناسی علوم سیاسی، قم، انتشارات دانشگاه مفید، 1387، چاپ دوم، ص70-62.
دادبه، اصغر، کلیات فلسفه، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، 1369.
ساروخانی، باقر، روش¬های تحقیق در علوم اجتماعی، تهران، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، چاپ دوم، 1375.
سروش، عبدالکریم، رویاهای رسولانه، ۱۷ خرداد ۱۳۹۲ خورشیدی.
سروش، عبدالکریم، قبض و بسط تئوریک شریعت، تهران، موسسه فرهنگی صراط، چاپ پنجم، 1375.
سریع القلم، محمود، روش تحقیق در علوم سیاسی و روابط بین ¬الملل، تهران، نشر و پژوهش فرزان روز، چاپ پنجم،1387.
شاکرین، حمیدرضا، بشری انگاری قرآن کریم بر اساس نگره افعال گفتاری، (بررسی و نقد نگره قرآن شناختی مجتهدشبستری)، کتاب نقد، ش 74 و 75، صص 115-136، بهار و تابستان 1394.
شاکرین، حمیدرضا، روش آزمون صدق کشف و شهود عرفانی، کتاب نقد، سال دهم تابستان و پاییز 1387 شماره 47 و 48، ص 77-94.
شاکرین، حمیدرضا، روش شناسی تطبیقی انتقادی اکتشاف و استنباط عقاید دینی در کلام فلسفی و کلام تفکیکی.(چاپ نشده)
شاکرین، حمیدرضا، روش شناسی عقاید دینی، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندشه اسلامی، چاپ اول، 1394.
صلیبا، جمیل، فرهنگ فلسفی، ترجمه منوچهر صانعی، تهران، انتشارات حکمت، 1361.
عالم، عبدالرحمن، بنیادهای علم سیاست، تهران، نشر نی، چاپ دهم، 1382.
عرب‌صا‌لحی، محمد، فهم در دام تا‌ریخی نگری: گا‌دامر و تاریخ مندی فهم، تهران، پژوهشگاه فرهنگ و اندیشه اسلامی، چ1، ۱۳۸۹.
فتح الهی، ابراهیم، متدولوژی، تهران، انتشارات دانشگاه پیام نور، چاپ اول، 1385.
کاظمی، علی¬اصغر؛ روش و بینش در سیاست، تهران، دفتر مطالعات سیاسی و بین¬المللی، چاپ اول، 1374.
لاریجانی، صادق؛ معرفت دینی، تهران: مرکز ترجمه و نشر کتاب، اول،1370.
لاهيجى، عبدالرّزاق، شوراق الالهام، ج1، تهران، مكتبه الفارابى، 1401 ق.
مطهری، مرتضی، مجموعه آثار، جلد 3، چاپ سوم، 1382.
نصری، عبدالله، نقدی بر رویاهای رسولانه، تهران دفتر نشر فرهنگ اسلامی، چاپ اول، 1395.
واعظی، احمد؛ تحوّل فهم دين (نقدي فشرده بر نظريه قبض و بسط تئوريك شريعت)، تهران، مؤسسه فرهنگی اندیشه معاصر، چاپ اول: 1376.