نقد و بررسی مولفه های مدیریت فقهی
محورهای موضوعی : Islamic theologyعلی فکور 1 , علی شیرخانی 2 * , محمد ترابی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامي، قم
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، قم
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، قم
کلید واژه: عبدالکریم سروش, فقه, مدیریت, مدیریت فقهی,
چکیده مقاله :
با پیروزی انقلاب اسلامی ایران و حاکمیت ولایت فقیه و ورود فقه جعفری به عرصه مدیریت کشور، رویکرد ها، تعاریف و جهت گیری های متنوعی درباره مدیریت فقهی ارائه شده است. دکتر سروش یکی از منتقدین معروف این عرصه می باشد. یکی از نقدهای اساسی ایشان به مدیریت فقهی، تناقض و عدم امکان چنین مدیریتی است. ایشان با بیان اینکه کار فقه فقط بیان احکام رفع خصومت است نه برنامه‌ریزی، تدبیر جامعه را به علم می سپارد و مدیریت فقهی را در تقابل با مدیریت علمی معرفی می کند. تحقیق پیش رو قصد دارد با روش عقلی و فلسفی به تبیین و نقد نظر ایشان بپردازد و در کشف معنای عمیق و درست مدیریت فقهی و صیانت از آن در برابر شبهات قدم بر می دارد. نتیجه به دست آمده از تحقیق بیانگر این است که بر خلاف پندار دکتر سروش، ادیان به طور اعم و اسلام به طور اخص از برنامه ریزی و مدیریت بیگانه نیستند بلکه شریعت الهی در بطن خود مدیریت لازم، برای اداره کشور را دارا است و قواعد کلی برای تطبیق بر جزییات در تمام اعصار را دربر دارد و مدیریت فقهی به معنی نفی مدیریت علمی نیست بلکه به معنی سنجش قواعد علوم با ارزش‌های دینی و احکام الهی (فقه اکبر) می‌باشد زیرا فقه به معنای احکام فردی، فقه اصغر است و فقه به معنای اعم، فراتر از این و اعم از باورها، ارزش ها، مشروعیت و مناسک در تمام ابعاد فردی و اجتماعی است.
Dr. Soroush is one of the theorists of the contemporary period who has raised several problems from the impossibility and contradiction of jurisprudential management to the pests of the operation of such management. He states that the main goal of religion is the Hereafter and accordingly does not consider religion to have a plan for the affairs of the world, especially the government and the general management of society. Of course, jurisprudence as a part of religion has social rules related to the world, but Dr. Soroush, stating that firstly the work of jurisprudence is only to express the ruling and not planning and management and secondly the rules of minority jurisprudence are limited to eliminating hostilities and worship. , Does not consider this part of religion, like the whole religion, to be useful for managing worldly affairs. On the other hand, he considers this worldliness to be one of the shortcomings of jurisprudence in the management of the religious community and does not necessarily consider the government and the jurisprudential community to be religious and moral. He has concluded from the worldliness, the purpose of the transcendence and minority of jurisprudence, the transcendence and continuity of jurisprudence, then they consider the permanent knowledge of jurisprudence due to being based on secret materials as another plague of jurisprudential rule in addition to the principle The fact that jurisprudence is based on secret materials also causes the inefficiency of jurisprudence in society. He also considers the central task of jurisprudence to be contrary to human rights and does not consider the task-oriented jurisprudential government to be democratic. The present research, due to the necessity of answering such doubts and problems, explains and criticizes their opinions in a rational and philosophical way.