بررسی مقامات عرفانی(توبه، صبر، رضا، ورع و توکل) درآثار امام خمینی(ره)و امام محمد غزالی
محورهای موضوعی : کلام اسلامیجمال صالح زاده 1 , سید جاسم پژوهنده 2 * , علی یار حسینی 3
1 - دانشجوی دکتری گروه عرفان اسلامی و اندیشه امام خمینی(ره)، واحد اهواز، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران،
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز
3 - استادیار گروه تصوف و عرفان اسلامی، واحد مسجد سلیمان، دانشگاه آزاد اسلامی، مسجد سلیمان، ایران
کلید واژه:
چکیده مقاله :
مقامات عرفانی یکی از مهمترین حرکات کمالی انسان به سمت جوهره هستی خلقت و خدا شناسی ره جویان این طریقت بوده است. یکی ازمهمترین مسائل پیش روی این پژوهش بررسی رویکرد عرفانی امام محمد غزالی و امام خمینی درارتباط با مقامات عرفانی بویژه مقامات(توبه، صبر، رضا، ورع و توکل)بوده است. یافته های پژوهش حاضرمبین آن است این دو عالم بزرگ،با صبغه فلسفی، اخلاقی و عرفانی و نیزرویکردی قرآنی و روایی به تببین مقامات عرفانی مذکور پرداخته اند هر چند که دربرخی موارد و بویژه درجزئیات با تفاوت های همراه باشد. روش گردآوری اطلاعات دراین پژوهش، کتابخانه ای و روش پردازش، توصیفی و تحلیلی بوده است .بعد از بررسی آرا و دیدگاههای عرفانی امام محمد غزالی و امام خمینی، روشن می شود که آرای این دو عالم درخصوص مقامات عرفانی مورد مقایسه علیرغم نزدیکی در برخی موارد با تفاوت دیدگاهی و بویژه نقد امام خمینی برآثار و دیدگاه های امام محمد غزالی همراه است و با توجه به فاصله زمانی طولانی بین دوره زمانی حیات امام محمد غزالی و حضرت امام خمینی و به دلیل استمرار و توسعه رویکردهای عرفانی توسط عرفای دیگر و بهره مندی و توسعه دیدگاه های عرفانی امام خمینی تحت تاثیر آنان، ایشان توانسته است دیدگاه های جامع تری رانسبت به عرفای قبل از خود نسبت به این مقامات عرفانی ارائه دهد.
Mystical authorities have been one of the most important movements of human perfection towards the essence of the existence of creation and the theology of the followers of this path. One of the most important issues in this study was the study of the mystical approach of Imam Mohammad Ghazali and Imam Khomeini in relation to mystical authorities, especially authorities (repentance, patience, consent, piety and trust). The findings of the present study show that these two great worlds, with a philosophical, moral and mystical aspect as well as a Quranic and narrative approach, have explained the said mystical authorities, although in some cases, and especially in details, there are differences. The method of collecting information in this research was library and the method of processing was descriptive and analytical. It is associated with differences in views and especially Imam Khomeini's critique of the works and views of Imam Mohammad Ghazali, and due to the long time interval between the life of Imam Mohammad Ghazali and Imam Khomeini and due to the continuation and development of mystical approaches by other mystics and benefit and The development of Imam Khomeini's mystical views under his influence, he has been able to provide more comprehensive views of mystics before these mystical authorities.