نقد و بررسی مدعای خانم لمبتون در موضوع تطوّر آموزه عصمت نزد شیعه
محورهای موضوعی : کلام اسلامیعزالدین رضانژاد 1 , ميثم درگاهي 2 *
1 - جامعه المصطفی
2 - حوزه علمیه تهران
کلید واژه: مدعای خانم لمبتون, عصمت, شیعه, امامان معصوم. ,
چکیده مقاله :
عصمت امامعليه السلام از جمله مباحث کهن در کلام اسلامی است و علی¬رغم تأکیدات فراوان و استدلال بر آن و مسلّم¬دانستن آن به عنوان منصبی الهی و در راستای نبوّت، همچنان آماج هجمه¬ها و شبهات قرار دارد تا جایی¬که، اخیرا، خانم لمبتون، با ادعای مطالعه‌ی تاریخی تفکر شیعه، تلاش دارد تا مسأله امامتِ پیشوایانی معصوم را فاقد ریشه تاریخی و ناشی از غلوّ در عقاید غالیان معرفی کند که از اواخر قرن دوم با مقداری تعدیل از سوی متکلمان شیعه، به تدریج، اندیشه‌ی غالب شیعه گشته است و حتی پا را فراتر گذاشته و مدعی آن¬است که اعتقاد به عصمت امام را نمی¬توان به هیچ کدام از امامان، اصحاب ائمه و حتی عموم شیعیان در قرن نخست هجری نسبت داد! واکاوی مدعای مذکور و شواهد ارائه¬شده حاکی از عدم تحلیلی صحیح و عقلانی از تطوّر مبانی فکری تشیّع¬است و نقد و بررسی آن نشان¬می¬دهد که او بین فرآیند تکامل در مبانی فکری تشیع با توسعه در مبانی فکری از اجمال به تفصیل خلط کرده¬است. این تحقیق با هدف شناخت خلط و خطای لمبتون با تتبع در کلمات و عبارات بر جای مانده از او در کتاب «دولت و حكومت در اسلام» انجام شده و نیل به این مَقصد در سایه بررسی، توصیف و تحلیل دقیق کلام او با گرد¬آوری داده¬های کتابخانه¬ای میسّر است و نتیجه¬ی آن، نقد و بررسی مدعای او در موضوع تطوّر فکری تشیع در آموزه عصمت، و اثبات خطا و خلط او در فهم اندیشه مدافعان اندیشه¬های کلامی شیعه است.
Immunity of Imamat is among old issues in words of Islamic. Inspite of its abundant emphasises and argumentations and presume as divine office along with prophecy, it is still target of literati's spates and doubts, so that recently Miss Lambton, with the claim of studing historical Shia's thought, try to introduce the issue of Imamat's infallible leaders as lack of historical origin, and presents it as the result of exaggeration in exaggerator's believes. In second century' s recent with a little adjustment gradually has been Shia's dominent thought by Shia theologians. She claims that believe in Imam's immunity couldn't attribute to any Imams, companions f Imams and even the whole Shia in the first century. Analysis of the mentioned claim and it's presented evidence shows lack of true and rational analysis of evolution of Shia's intellectual principle. Its analysis and criticizing shows that she has confused between evolutionary process in Shia's intellectual principle and development in intellectual principle from summary to detail. The aim of this research is to know Miss lambton's confusing and error with disquisition in her words and phrases in the book of government and regimen in Islam. Attaining this aim is feasible in the shade of exact analysis and discription of her words and her orientalist' s fellow with collecting datas in library. The result is proving her's confusing and error in understanding Shia's theology thoughts and its defenders.
قرآن کریم
ابن الأثیر، عز الدین(1409ق)، اسدالغابه فی معرفه الصحابه، دار الفکر، بیروت.
ابن بابویه، علی بن حسین، (1404ق)، الامامه والتبصره، مدرسه الامام المهدی، قم، قم.
ابن قولویه، جعفر بن محمد، (1356ق)، کامل الزیارات، دار المرتضویه،نجف،.
ابن هشام، عبدالملک، (بی تا)، السیره النبویه، دار المعرفه، بیروت.
اهوازی، حسین سعید، (1402ق)، کتاب الزهد،امطبعه العلمیه،قم.
برقی، احمد بن محمد بن خالد، (1371ق)، المحاسن، دار الکتب الاسلامیه،قم.
بلاذری، احمد بن یحیی بن جابر، (1417ق)، دار الفکر، بیروت.
صفار، محمد بن حسن(1404ق)، بصائر الدرجات، مکتبه آیت الله المرعشی النجفی، قم.
طبرسی، فضل بن حسن، (1372)، مجمع البیان فی تفسیر القرآن، انتشارات ناصر خسرو، تهران.
طبرى، محمد بن جریر، (١٣٨٧ ق)، جامع البیان، بیروت، دار التراث .
طوسی، محمد بن حسن، (بیتا)، التبیان فی تفسیر القرآن، ناشر: دار احیاء التراث العربی، چاپ: بیروت.
كلیني،محمد بن یعقوب، (١٣٦٥)، الكافي، ٨ أجزاء، دار الكتب الإسلامیة، طهران.
لمبتون، آن‌کاترین‌سواین‌فورد، (1380)، دولت و حكومت در اسلام ، ، عروج،ترجمه صالحی- عباس فقیهی ، تهران.
مغربی، قاضی نعمان، (1409ق)، شرح الاخبار، جامعه مدرسین،قم.
نعمانی، محمد بن ابراهیم، (1397 ق)، الغیبة، مکتبة الصدوق، تهران.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 128 ـ 111
نقد و بررسی مدعای خانم لمبتون در موضوع تطوّر آموزه عصمت نزد شیعه
عزالدین رضانژاد 1
میثم درگاهی 2
|
چکیده
عصمت امامعليه السلام از جمله مباحث کهن در کلام اسلامی است و علیرغم تأکیدات فراوان و استدلال بر آن و مسلّمدانستن آن به عنوان منصبی الهی و در راستای نبوّت، همچنان آماج هجمهها و شبهات قرار دارد تا جاییکه، اخیرا، خانم لمبتون، با ادعای مطالعه‌ی تاریخی تفکر شیعه، تلاش دارد تا مسأله امامتِ پیشوایانی معصوم را فاقد ریشه تاریخی و ناشی از غلوّ در عقاید غالیان معرفی کند که از اواخر قرن دوم با مقداری تعدیل از سوی متکلمان شیعه، به تدریج، اندیشه‌ی غالب شیعه گشته است و حتی پا را فراتر گذاشته و مدعی آناست که اعتقاد به عصمت امام را نمیتوان به هیچ کدام از امامان، اصحاب ائمه و حتی عموم شیعیان در قرن نخست هجری نسبت داد! واکاوی مدعای مذکور و شواهد ارائهشده حاکی از عدم تحلیلی صحیح و عقلانی از تطوّر مبانی فکری تشیّعاست و نقد و بررسی آن نشانمیدهد که او بین فرآیند تکامل در مبانی فکری تشیع با توسعه در مبانی فکری از اجمال به تفصیل خلط کردهاست. این تحقیق با هدف شناخت خلط و خطای لمبتون با تتبع در کلمات و عبارات بر جای مانده از او در کتاب «دولت و حكومت در اسلام» انجام شده و نیل به این مَقصد در سایه بررسی، توصیف و تحلیل دقیق کلام او با گردآوری دادههای کتابخانهای میسّر است و نتیجهی آن، نقد و بررسی مدعای او در موضوع تطوّر فکری تشیع در آموزه عصمت، و اثبات خطا و خلط او در فهم اندیشه مدافعان اندیشههای کلامی شیعه است.
واژگان کلیدی
مدعای خانم لمبتون؛ عصمت؛ شیعه؛ امامان معصوم.
[1] 2. استاد تمام گروه کلام، جامعة المصطفی العالمیه(ص)، قم، ایران.
Email: rezanejad39@yahoo.com
[2] 2. فارغ التحصیل سطح چهار حوزه علمیه و استاد سطوح عالی حوزه علمیه تهران. (نویسنده مسئول)
Email: maysamdargahi@yahoo.com
تاریخ دریافت: 20/7/1401 پذیرش نهایی: 13/10/1401