جستاری در شاخصه‌های ایثارگری با محوریت آموزه‌های جهاد در اسلام
محورهای موضوعی : کلام اسلامیکیامرث منصوری 1 , عصمت سوادی 2 * , هرمز اسدی کوه باد 3
1 - دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
2 - استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران
3 - دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران
کلید واژه: ایثار, ایثارگری, جهاد, مولفه‌های اعتقادی, آموزه‌های اسلامی.,
چکیده مقاله :
جهاد قانون خلقت و طبيعت است، و بدون آن زندگى ممكن نيست و در معیت آن مفهوم ایثار به معنای مقدّم داشتن ديگرى بر خود، به دلیل تاثیرگذاری بر جامعه تحول‌نگر دارای جایگاه برجسته‌ای هستند. پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفه‌های اعتقادی ایثارگران با تاکید بر آموزه‌های جهاد اسلامی و با روش توصیفی- تحلیلی قصد دارد تا علاوه بر مفهوم شناسی ایثار و جهاد به عنوان باور موجه به بررسی مولفه‌های اعتقادی ایثارگران و فایده انگاری اعتقادی به معرفت شناسی ایثارگری بپردازد. برآیند اینکه، التزام عملی به ولایت فقیه، حامی انقلاب اسلامی، جهاد در راه خدا، پرهیز از امور دنیوی، دین داری حقیقی و اخلاق حسنه از مولفه‌های اعتقادی ایثارگران می‌باشند. افزون براین، ایثار از منظر فایده انگاری دارای دو رویکرد است. اول اینکه ایثار به عنوان فرایند، عملی ارزشی را نشان می‌دهد که مقدمات، مراحل و دستاوردی دارد. این فرایند، نحوه‌ای از زیستن را نشان می‌دهد که در آمیخته ای از آگاهی در دسترس وآگاهی قابل حصول است و تبیین مولفه‌های اعتقادی ایثارگران با تاکید برآموزه‌های جهاد اسلامی با محوریت بروز گوهر انسانی، زبونی و شکست دشمن و سروری و سرافرازی می‌تواند باعث جامعه‌پذیری و نقش‌پذیری افراد در جامعه اسلامی باشد.
Jihad is the law of creation and nature, and life is not possible without it, and the concept of self-sacrifice, which means putting others before oneself, has a prominent place due to its impact on the transformational society. With the aim of explaining the religious components of martyrs, emphasizing the teachings of Islamic Jihad and using a descriptive-analytical method, the present research aims to investigate the religious components of martyrs and the utilitarianism of belief in the epistemology of sacrifice in addition to the conceptualization of sacrifice and jihad as a justified belief. As a result, practical commitment to religious authority, supporter of the Islamic revolution, jihad in the way of God, avoiding worldly affairs, true religiousness and good morals are among the religious components of martyrs. In addition, sacrifice has two approaches from the perspective of utilitarianism. First, sacrifice as a process shows a valuable action that has prerequisites, stages, and achievements. This process shows a way of living that is a mixture of available awareness and attainable awareness, and explaining the religious components of martyrs by emphasizing the teachings of Islamic Jihad, focusing on the emergence of the human essence, language and defeat of the enemy, and pride and pride can lead to socialization and acceptance. people in Islamic society.
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابن منظور، ابوالفضل، جمال الدين، محمد بن مكرم، (1414ق)، لسان العرب، بیروت: دار الفكر للطباعة و النشر و التوزيع.
احسانی، فاطمه زهرا، (1396ش)، نقش انقلاب اسلامی و جنبش اسلامی در تمدن نوین اسلامی، همایش بین المللی بازخوانی تمدن اسلامی و جهان شهر معنوی با تاکید بر شهر مقدس مشهد.
ایزدی مبارکه، کامران، (1376ش)، شروط و آداب تفسیر و مفسر، تهران: امير کبير.
تمیمی آمدی، عبدالواحد، (1366ش)، غررالحكم و دررالكلم، قم: مکتب الاعلام الاسلامی.
جمعى در پژوهشگاه اسلامى، (1428ق)، جهاد در آينه روايات، قم: انتشارات زمزم هدايت.
جوهرى، اسماعيل بن حماد، (1410ق)، تاج اللغة و صحاح العربيه، بیروت: دار العلم للملايين.
جهرمی، مهدی، (1380ش)، گنجینه بهارستان، تهران: وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حسینی طهرانی، محمدحسین، (1416ق)، نور ملکوت قرآن از قسمت أنوار الملکوت، مشهد: انتشارات علامه طباطبايی.
حقانی‌زنجانی، حسین، (1363ش)، دنیاپرستی یک بیماری است، درسی ازمکتب اسلام، شماره 6.
حیدری، محمد محسن، (1396ش)، جهاد دفاعی از منظر فقهای امامیه با تاکید بر آراء امام خمینی (ره) در دفاع مقدس، مجله اندیشنامه ولایت، شماره6.
خراسانى، محمود، (1417ق)، ادوار فقه، تهران: سازمان چاپ و انتشارات.
رضایی اصفهانی، محمدعلی، (1386ش)، قرآن و علم، قم: پژوهش‌های تفسير و علوم قرآن.
سعیدی‌روشن، محمدباقر، (1383ش)، تحلیل زبان قرآن و روش‌شناسی فهم آن، تهران: پژوهشگاه فرهنگ و انديشه اسلامي.
شاهرودى، سيد محمود هاشمى، (1426ق)، فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بيت عليهم السلام، قم: مؤسسه دائرة المعارف فقه اسلامى بر مذهب اهل بيت عليهم السلام.
غفاری، زاهد، (1396ش)، بررسی مولفه‌های ایثار و شهادت دراندیشه شهید مطهری، پژوهش‌های اجتماعی اسلامی، شماره 112.
فاضل لنکرانی، محمد جواد، (1395ش)، قرآن و مشروعیت جهاد ابتدایی، مجله قرآن فقه و حقوق اسلامی، شماره 5.
فقیهی، علی، (1390ش)، جواز جهاد ابتدایی با اذن فقیه جامع الشرایط با رویکردی به آرای امام خمینی (س)، مجله پژوهش نامه متین، شماره 50.
قدمی کارمزدی، فخری، (1400ش)، ترویج فرهنگ ایثار وشهادت، شاهد اندیشه، شماره 1.
قنبرپور، معصومه، (1398ش)، مفهوم شناسی و مصداق شناسی استکبار ستیزی در قرآن، روایات و گفتمان انقلاب اسلامی، مجله مطالعات اسلامی انسانی، شماره 18.
کهتری، محسن،)بی‌تا)، بوی خوش آرزوها، لشگر امام حسین)ع).
گواهی، عبدالرحیم، (1379ش)، درآمدی بر تاریخ ادیان در قرآن، تهران: دفتر فرهنگ اسلامی.
مسبوق، سید مهدی، (1395ش)، تحلیل زیبایی‌شناختی تصویرهای ادبی آیات جهاد در قرآن، مجله مطالبات ادبی متون اسلامی، شماره 9.
مظفری، آیت، (1390ش)، شاخص‌های اصول گرایی، مجله حصون، شماره 34.
معرفت، محمدباقر، (1393ش)، آداب و احکام تلاوت قرآن، قم: ترجمه و نشر المصطفی (ص).
مفتح، محمدهادی، (1389ش)، جهاد ابتدایی در قرآن و سیره پیامبر، علوم حدیث، شماره 56.
مکارم شیرازی، ناصر، (1382ش)، مثال‌های زیبای قرآن (امثال القرآن)، قم: نسل جوان.
مکارم شیرازی، ناصر، (1386ش)، سوگند پر بار قرآن، قم: مدرسة الإمام علي بن أبي طالب (ع).
منتظری، حسين على، (1409ق)، مبانى فقهى حكومت اسلامى، قم: مؤسسه كيهان.
موسوی خمینی، روح الله، (1368ش)، ترجمه تحریرالوسیله، قم: انتشارات اسلامی.
نجف‌آبادى، حسين على منتظرى، (1423ق)، معارف و احكام نوجوانان، قم: نشر سرايى.
یاقوتی، ابراهیم، (1401ش)، امکان‌سنجی تسری کارکرد اخلاق حسنه در عناوین حقوقی فقه امامیه، مجله تحقیقات حقوق خصوصی و کیفری، شماره 51.
یوسفیان، نعمت الله، (1386ش)، التزام عملی به ولایت فقیه، مجله مربیان، شماره 25.
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 272 - 255
جستاری در شاخصه‌های ایثارگری
با محوریت آموزه‌های جهاد در اسلام
کیامرث منصوری 1
عصمت سوادی 2
هرمز اسدی کوه‌باد 3
|
جهاد قانون خلقت و طبيعت است، و بدون آن زندگى ممكن نيست و در معیت آن مفهوم ایثار به معنای مقدّم داشتن ديگرى بر خود، به دلیل تاثیرگذاری بر جامعه تحول‌نگر دارای جایگاه برجسته‌ای هستند. پژوهش حاضر با هدف تبیین مولفه‌های اعتقادی ایثارگران با تاکید بر آموزه‌های جهاد اسلامی و با روش توصیفی- تحلیلی قصد دارد تا علاوه بر مفهوم شناسی ایثار و جهاد به عنوان باور موجه به بررسی مولفه‌های اعتقادی ایثارگران و فایده انگاری اعتقادی به معرفت شناسی ایثارگری بپردازد. برآیند اینکه، التزام عملی به ولایت فقیه، حامی انقلاب اسلامی، جهاد در راه خدا، پرهیز از امور دنیوی، دین داری حقیقی و اخلاق حسنه از مولفه‌های اعتقادی ایثارگران می‌باشند. افزون براین، ایثار از منظر فایده انگاری دارای دو رویکرد است. اول اینکه ایثار به عنوان فرایند، عملی ارزشی را نشان می‌دهد که مقدمات، مراحل و دستاوردی دارد. این فرایند، نحوه‌ای از زیستن را نشان می‌دهد که در آمیخته ای از آگاهی در دسترس وآگاهی قابل حصول است و تبیین مولفه‌های اعتقادی ایثارگران با تاکید برآموزه‌های جهاد اسلامی با محوریت بروز گوهر انسانی، زبونی و شکست دشمن و سروری و سرافرازی می‌تواند باعث جامعه‌پذیری و نقش‌پذیری افراد در جامعه اسلامی باشد.
واژگان کلیدی
[1] . دانشجوی دکتری گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.
Email: Mansoorii.k.50@gmail.com
[2] . استادیار، گروه معارف اسلامی، واحد تهران غرب، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
Email: E_savadi@yahoo.com
[3] . دانشیار، گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد رامهرمز، دانشگاه آزاد اسلامی، رامهرمز، ایران.
Email: Asadi.koohbad@gmail.com
تاریخ دریافت: 26/4/1403 پذیرش نهایی: 18/7/1403