امکان و ویژگی‌های معرفت حضوری واجب تعالی از دیدگاه ابن عربی
محورهای موضوعی : کلام اسلامیسوریه گراوند 1 , محمد کاظم رضازاده جودی 2 * , نفیسه فیاض بخش 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، تهران
2 - عضو هیات علمی
3 - دانشگاه آزاد اسلامی،تهران
کلید واژه: معرفت, علم, حضوری, مشاهده باطنی, ابنعربی,
چکیده مقاله :
ابنعربی به عنوان یکی از فیلسوفان برجسته در زمینه مسئلة امکان و ویژگی‌های معرفت حضوری واجب تعالی مباحث و براهینی را مطرح نموده است. این مقاله بر آن است که با رویکردی تحلیلی به بررسی دیدگاه‌های ابنعربی در خصوص امکان و ویژگی‌های معرفت حضوری واجب تعالی بپردازد. بررسی دیدگاه‌های ابنعربی در این خصوص بیانگر آن است که از دیدگاه ابنعربی علم حضوری از جمله احوال و معرفت راستین و یقینی است و طالب معرفت حق‌تعالی باید قدم در راه معرفت حضوری بگذارد. علم و معرفت حضوری ابنعربی بر مشاهدة باطنی متکی است لذا در دیدگاه ابنعربی علم و معرفت حصولی ناکافی و غیرحقیقی است.
Ibn Arabi, as one of the prominent philosophers in the field of the possibility and characteristics of the knowledge of the necessary, transcendent presence, has raised issues and arguments. This article intends to examine Ibn Arabi's views on the possibility and characteristics of transcendent obligatory presence knowledge with an analytical approach. The study of Ibn Arabi's views in this regard indicates that from Ibn Arabi's point of view, present knowledge is one of the true and certain conditions and knowledge, and the seeker of the knowledge of the Supreme Being must step on the path of present knowledge. Ibn Arabi's presence knowledge and knowledge is based on esoteric observation, so in Ibn Arabi's view, knowledge and knowledge is an inadequate and unreal product.
ابن عربی،محی الدین.(1330ق). تحفه السفره الی حضره البرره،استانبول.
ابنعربی، محیی‌الدین. (1380). فصوص‌الحکم، ترجمه و توضیح محمد علی موحد، تهران: انتشارات کارنامه.
ابنعربی، محیی‌الدین. (بی‌تا). الفتوحات المکیه، 4 جلد، بیروت: دار صادر.
اسفراینی، ملا اسماعیل.(1383). انوار العرفا، قم: دفتر تبلیغات اسلامی.
جوادی آملی،عبدالله.(1374). شناخت شناسی در قرآن، قم: دفتر انتشارات اسلامی.
جهانگیری، محسن.(1390).محی الدین عربی چهره برجسته عرفان اسلامی، تهران: انتشارات دانشگاه .
چیتیک، ویلیام.(1390).طریق عرفانی معرفت از دیدگاه ابن عربی، ترجمه دکتر مهدی نجفی افرا، تهران: انتشارات جامی.
حسن‌زاده آملی،حسن.(1378). ممد الهمم در شرح فصوص الحکم، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی.
حسین‌بر، جمیله. (1396). بررسی تطبیقی ماهیت علم حضورس و حصولی از نگاه سهروردی و ابن عربی، پایان نامه کارشناسی ارشد رشته فلسفه و کلام اسلامی، دانشگاه سیستان و بلوچستان.
خوارزمی،تاج الدین.(1379). شرح فصوص الحکم، مصحح و محقق علامه حسن زاده آملی، تهران: مولی.
سجادی،سید جعفر.(1379).فرهنگ لغات و اصطلاحات فلسفی، تهران: انتشارات سازمان چاپ و انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد.
صلیبا،جمیل.(بی‌تا).فرهنگ فلسفی، به کوشش منوچهر صانعی، تهران: انتشارات حکمت.
فیاض لاهیجی، ملا عبدالرزاق.(1372).گوهر مراد، تهران: انتشارات وزارت فرهنگ و ارشاد.
کاشانی،عبد الرزاق.(1967-1974).شرح فصوص الحکم، قاهره.
کیخافرزانه، احمدرضا. (1389).دانش حضوری و حصولی در مثنوی و فصوص الحکم، تهران: انتشارات گسترش علوم پایه.
مرتضایی، بهزاد. (1390). مقایسه دیدگاه ابن عربی و ملاصدرا در مسئله حدود و قلمرو عقل در شناخت حق تعالی، فصلنامه فلسفه و کلام اسلامی آینه نعرفت، دانشگاه شهید بهشتی، سال نهم، شماره 27، صص 38-17.
مستقیمی، مهدیه سادات. عسگری،حدیثه.(1393).«رابطه علم و عمل از دیدگاه ابن عربی و امام خمینی»، پژوهش نامه اخلاق، سال اول، شماره دوم، صص113-132.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1363).تعلیقه علی نهایه الحکمه، قم: مؤسسه در راه حق.
مصباح یزدی، محمد تقی. (1379).آموزش فلسفه، تهران: سازمان تبلیغات اسلامی.
مصباح یزدی، محمد تقی.(1375).شرح اسفار،کتاب النفس. قم: موسسه آموزشی و پژوهشی امام خمینی(ره).
نوع مقاله: پژوهشی
صفحات 130 ـ 107
امکان و ویژگی‌های معرفت حضوری واجب تعالی از دیدگاه ابن عربی
سوریه گراوند 1
محمدکاظم رضازاده جودی 2
نفیسه فیاض بخش 3
|
چکیده
ابنعربی به عنوان یکی از فیلسوفان برجسته در زمینه مسئلة امکان و ویژگی‌های معرفت حضوری واجب تعالی مباحث و براهینی را مطرح نموده است. این مقاله بر آن است که با رویکردی تحلیلی به بررسی دیدگاه‌های ابنعربی در خصوص امکان و ویژگی‌های معرفت حضوری واجب تعالی بپردازد. بررسی دیدگاه‌های ابنعربی در این خصوص بیانگر آن است که از دیدگاه ابنعربی علم حضوری از جمله احوال و معرفت راستین و یقینی است و طالب معرفت حق‌تعالی باید قدم در راه معرفت حضوری بگذارد. علم و معرفت حضوری ابنعربی بر مشاهدة باطنی متکی است لذا در دیدگاه ابنعربی علم و معرفت حصولی ناکافی و غیرحقیقی است.
واژگان کلیدی
معرفت، علم، حضوری، مشاهده باطنی، ابنعربی.
[1] . دانشجوی دکتری گروه فلسفه و کلام اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.
Email: nikoo.ga79@gmail.com
[2] . استادیار گروه فلسفه، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (نویسنده مسئول)
[3] . استادیار گروه فلسفه و کلام اسلامی،واحد تهران مرکزی،دانشگاه آزاد اسلامی،تهران،ایران.
Email: nafisefayazbakhsh@yahoo.com
تاریخ دریافت: 2/9/1400 پذیرش نهایی: 17/11/1400