تاثیر باورهای کلامی در تعادل زیست اقتصادی انسان
مائده پسرکلو
1
(
دانشجوی دکترای رشته کلام اسلامی، دانشکده الهیات و علوم اسلامی ، دانشگاه تبریز
)
عباس عباسزاده
2
(
دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز
)
قربانعلی کریم زادۀ قراملکی
3
(
دانشیار گروه فلسفه و کلام دانشکده الهیات و علوم اسلامی، دانشگاه تبریز
)
محمد عباس زاده
4
(
استاد تمام گروه علوم اجتماعی دانشکده حقوق و علوم اجتماعی، دانشگاه تبریز
)
کلید واژه: اقتصاد, باورهای کلامی, مارکسیسم, مالکیت, کاپیتالیسم,
چکیده مقاله :
انسان به عنوان موجودی اجتماعی، دارای نیازهایی مادی است که رفع آنها نیاز به درآمد دارد. اهمیت و ضرورت این تحقیق این است که عقاید منحصراً در ذهن باقی نمیماند و در اعمال موثر هستند و وضعیت اقتصادی افراد تحت تأثیر باورهای کلامی میتواند دچار تغییر شود. . نوشته حاضر در زمینه بهرهمندی های اقتصادی نظامهای سرمایهداری و مارکسیسم و اسلام، با هدف بررسی تأثیر عقاید در زیست اقتصادی نوشته شده است. در جوامع غیرخداباور که نظام سرمایهداری و مارکسیسم مطرح هستند، بهره مندی از سود و کسب درآمد و مالکیت، دچار افراط یا تفریط است. عدهای در فقر مطلق و عدهای غوطه ور در ثروت هستند؛ درحالی که باورهای کلامی اسلامی، راهکارهای مختلف عقیدتی برای تعادل اقتصادی در جامعه دارد. در بهرهمندی از اموال نیز، جوامع غیرخداباور گرفتار عقیده به میزانی از اختیار و آزادی بیحد و حصر یا جبرگروی هستند. البته در اسلام نیز فرقههایی مانند: اشاعره ، صوفیه و معتزله گرفتار انحراف عقیدتی شدهاند که در بهرهمندی اقتصادی آنان موثر است.اما درمذهب شیعۀ امامیه این انحرافات در مالکیت تحت توحید ناب با بهرهگیری از تعالیم و رهنمودهای ائمه ایجاد نشده است. همچنین برای کسب منافع مالی عقیده به جبر یا اختیارِ صرفِ انسان خودداری شده و با باور به عقیدۀ "امرُ بینَ الامرین " انسان ملزم به بهرهمندی از نعمات دنیوی و خودداری کردن از منع خود از آنها و تلاش برای کسب و کار در مذهب امامیه شده است. روش گردآوری مطالب در این پژوهش توصیفی-کتابخانهای میباشد.
چکیده انگلیسی :
As social being, man has material needs that require income to meet. The importance and necessity of this research is that beliefs do not remain exclusively in the mind and are effective in actions, and the economic status of individuals can change under the influence theological beliefs. The present article is written the field of economic benefits of the capitalist, Marxist, and Islamic systems, with the aim examining the impact beliefs on economic life. In non-theistic societies where the capitalist and Marxist systems are prominent, enjoyment profit, income, and ownership is excessive or excessive. Some are in absolute poverty some are immersed in wealth; while Islamic theological beliefs have various ideological solutions for economic balance in society.the enjoyment of property, non-theistic societies are also caught up in the belief in a degree of unlimited freedom and discretion or coercion. in Islam, sects such as Ash'arites, Sufis, and Mu'tazilites have also been caught in ideological deviations that affect their economic benefits in the Shiite Imamiyya religion, these deviations in ownership under pure monotheism have not been created by taking advantage the teachings and guidelines of the Imams. in order gain financial benefits, the belief the necessity or mere free will man has been rejected, and by believing in the belief of "amr bain al amrain" man is obliged enjoy worldly blessings and refrain from denying himself from them and trying to do business in the Imamiyya religion. The method of collecting materials in this research is a descriptive library
منابع
1. قرآن کریم، ترجمه مکارم شیرازی
2. بحرانی، ابن میثم، 1417ق ، ترجمه شرح نهج البلاغه ابن میثم،ترجمه مهدی مقدم، انتشارات مجمع البحوث الاسلامیة، ایران، مشهد
3. خسروپناه،عبدالحسین،1388، کلام جدید با رویکرد اسلامی، نشر معارف، قم
4. موسوی تبار، حدیث سادات، سروریان، حمیدرضا، کریم زاده، قربانعلی، 1402، کارکردهای دین با تأکید بر اندیشه علامه طباطبایی، دانشگاه تبریز
5. هادوی نیا، علی اصغر، 1386، جایگاه اقتصادی سنت رزق، نشریه اقتصاد اسلامی، شماره 28
6. رایت میلز، چارلز، 1379، مارکس و مارکسیسم، ترجمه مهدی رفیعی مهرآبادی، انتشارات خجسته، تهران
7. هاشمی خویی، میرزا حبیب الله، نگرشی بر صوفیه و صوفی ها، ترجمه جلد 13منهاج البراعه فی شرح نهج البلاغه، ترجمه حسن حسینی دولت آبادی، انتشارات سلسله، ایران، قم
8. صدر، محمدباقر، 1417 ق، اقتصادنا، انتشارات مكتب الإعلام الإسلامي، مركز النشر، ایران، قم
9. جوادی املی، عبدالله، 1377، جامعه در قرآن، ج 17، انتشارات اسراء،
10. درویش پور، عابدین، کرامتی معز، هادی و دیگران، 1396، رابطه رزق حرام با بزهکاری و تاثیر ان بر جلوه های فردی و اخلاقی اشخاص در آیات و روایات، نشریه پژوهش های اخلاقی، شماره 29، صص 397-416
11. علاءالدین، محمدرضا، 1390، آشنایی با آیات اقتصادی قرآن کریم 1، نشریه قرآنی کوثر، شماره 38، صص 21-31
12. کاشانی، انسیه، نظرپور، محمدتقی، 1397، جایگاه سنت رزق در پیشرفت اقتصادی توحیدی از دیدگاه قران کریم، نشریه راهبرد توسعه، شماره 56، صص 64-81
13. کهف منذر، میرمعزی، 1384، دین و اقتصاد: نظام اقتصادی اسلام و علم تحلیل اقتصاد اسلامی، نشریه اقتصاد اسلامی، شماره 18، صص 157-178
14. برنجکار، رضا، سبحانی، محمدتقی، 1399،کلام اسلامی، انتشارات دارالحدیث ، ایران، قم
15. سبحانی، حسن، 1373، نظام اقتصادی اسلام،ج1، انتشارات شهید بهشتی، ایران، تهران
16. نمازی، حسین، 1389، نظام های اقتصادی، انتشارات شرکت سهامی انتشار، ایران، تهران
17. صدر، محمدباقر، 1393، اقتصاد ما،
18. معین، محمد، 1381، فرهنگ معین، انتشارات آدنا، کتاب راه نو، ایران، تهران
19. مشکات، عبدالرسول، جمعی از نویسندگان، 1397، فرهنگ واژه ها: درآمدی بر مکاتب و اندیشه های معاصر، انتشارات سمت، ایران، قم
20. کوهن، بروس، 1391، مبانی جامعه شناسی، انتشارات سمت، ایران، قم
21. طباطبایی، محمد حسین، 1374، ترجه تفسیر المیزان، ج2، ایران، قم
22. علم الهدی، سجاد، 1395، روش شناسی اقتصاد اسلامی بر اساس عملکرد اقتصادی امام علی ع
23. ربانی گلپایگانی،علی، 1397، ترجمه محاضرات فی الالهیات به ضمیمه فرهنگ مصطلحات، با ترجمه عبدالرحیم سلیمانی بهبهانی، انتشارات رائد، ایران، قم
24. تارو، لستر، 1376، آینده سرمایه داری، ترجمه عزیز کیاوند، انتشارات دیدار
25. موسوی خامنه ای، سیدعلی ، 1391، اقتصاد و عرصه اقتصادی از نگاه رهبر معظم انقلاب، موسسه فرهنگی هنری قدر ولایت
26. سبحانی، جعفر، 1385، سرنوشت از دیدگاه علم و فلسفه، موسسه امام صادق، ایران، قم
27. تفتازانی، سعدالدین، 1409ق ، شرح المقاصد، انتشارات شریف الرضی، ایران، قم
28. حسن بن یوسف، حلّی، حسن زاده آملی، حسن، 1413 ق، کشف المراد فی شرح تجریدالاعتقاد، انتشارات مؤسسة النشر الإسلامي، ایران، قم
29. شیخ مفید، محمدبن محمد بن نعمان، 1410ق، المقنعه، انتشارات جامعه مدرسین ، ایران، قم
30. سبحانی، جعفر، 1378، سیمای اقتصاد اسلامی، انتشارات موسسه تحقیقاتی و تعلیماتی امام صادق ع، ایران، قم
31. حکیمی، محمدرضا، آرام، احمد، 1384، ترجمه الحیاة، ج5، انتشارات دلیل ما، ایران، قم
32. سبحانی ، جعفر، 1386، سیمای عقاید شیعه، انتشارات مشعر، ایران، تهران
33. سبحانی، جعفر، 1381، جبر و اختیار، موسسه امام صادق، ایران، قم
34. ذکاوتی قراگوزلو، 1385، صوفیه از دیدگاه علمای شیعه در قرن گذشته، نشریه آینه پژوهش، شماره 101، صص 15-25
35. شهرستانی، محمدبن عبدالکریم، 1362، الملل و النحل ( توضیح الملل) بتحقیق و تصحیح سید محمدرضا جلالی نائینی، ج1و2، انتشارات اقبال
36. سامانی، سید محمود،نصیری،علی، 1389،آثار تربیتی اعتقاد به معاد، مجله مطالعات قرآتی،شماره4
37. قرائتی، محسن، 1388، تفسیر نور، انتشارات مرکز فرهنگی درس هایی از قرآن
38. غنی، قاسم، 1389، تاریخ تصوف در اسلام، تطورات و تحولات مختلفه آن از صدر اسلام تا عصر حافظ، انتشارات زوّار،ایران، تهران
39. یوسفیان، حسن، 1401، کلام جدید، انتشارات سمت، ایران، تهران
40. پترسون، مایکل،هاسکر، ویلیام، 1379، عقل و اعتقاد دینی، مترجم احمد نراقی،ابراهیم سلطانی، انتشارات طرح نو،ایران، تهران
41. مکارم شیرازی، ناصر، 1371، تفسیر نمونه، ج3 ، انتشارات دارلکتب الاسلامیه، ایران، تهران