بررسی مولفه های اعتقادی در اشعار مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو از دریچه ی نظریه ی بینامتنیت
محورهای موضوعی : کلام اسلامیالهام بادلو 1 , ابوالقاسم امیراحمدی 2 , علی عشقی سردهی 3
1 - دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار
2 - دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار
3 - دانشگاه آزاد اسلامی، سبزوار
کلید واژه:
چکیده مقاله :
بینامتنیّت مفهومي است كه بر وجود يك متن اصلي در عرصه‌ی ادبیّات، نقد يا علم در ارتباط با متون دلالت مي‌كند كه اين متون به تأثير مستقيم يا غيرمستقيم بر متن اصلي در گذر زمان مي‌پردازند. بینامتنیّت و به تعبیری نظریّه‌ی تعامل متن‌ها از جمله مباحث مهم و مورد توجّه پژوهش‌گران و ناقدین ادبی است و این دستاورد نوین در حوزه ی ادبیّات به بررسي شباهت‌ها، تفاوت ها و نیز تأثيرپذيري یک متن از متون دیگر، چه در حوزه‌ی شعر و چه در عرصه‌ی نثر مي‌پردازد، این پژوهش نیز تلاش دارد تا کلام شعریِ مهدی اخوان ثالث و احمد شاملو را براساس پیونـدشان با آیات قرآنی و روایات، براساس نظریّه‌ی بینامتنی ناقدین این عرصه مورد بررسی قرار دهد تا وام گیری‌هایِ آگاهانه يا غیرمستقیم شاعران موردبحث و نیز چگونگیِ به‌کارگیری آن ها در استفاده از آیات و روایات، بر همگان مکشوف گردد. شیوه‌ی انجام پژوهش براساس روش تحلیلی- توصیفی و بر اصول کاربردی‌ست و مبانی نظریِ آن نیز بر پایه ی آراء نظریّه‌پردازان بینامتنی استوار می باشد تا افزون بر نشان‌دادن ساختار منسجم ابیات، مخاطب بداند که شاعران با چه ترفندهای ادبی‌ای، این مضامینِ وحیانی را در اشعار خویش گنجانده و برخلاف باور برخی از منتقـدین، سخن خود را رنگ‌وبویی قرآنی و دینی بخشیده اند. در پایان نیز این نتیجه حاصل می آید که با وجود نظر منتقدین پیرامون تفکّر حاکم بر اندیشه‌های شعری اخوان ثالث و به خصوص احمد شاملو، حقایق قرآنی و عقاید اسلامی و دینی به‌گونه‌ای مشهود در آثار ایشان هویداست.
intertextuality is a concept that implies the existence of a basic text in the field of literature, critique, or science in relation to texts, that these texts deal directly or indirectly with the original text over time. Intertextuality and, in a sense the theory of interacting texts, is an important topic of attention of scholars and literary critics, and this new achievement in the field of literature studies the similarities, differences and the impact of a text from other texts, both in poetry and prose. The current paper aims at examining the poetic words of Mehdi Akhavan Sales and Ahmad Shamlou based on their relationship with the Qur'anic verses and narratives based on the intertextual theory of the direct or indirect borrowings of the terms. This is an applied analytical-descriptive paper based on intertextual theorists theoretical foundations to revealing the coherent structure of the work, the audience understands how the poets, with what literary tricks, include these revelatory themes in their poems and contrary to the beliefs of some critics, they have given their words a Quranic and religious tinge. In the end, it is concluded that, in spite of the critics' opinion about the thinking governing the poetry of Mehdi Akhavan Sales and especially Ahmad Shamlou, the Qur'anic and Islamic and religious beliefs are evident in their works.