بررسی جایگاه «عدالت» در اندیشه‌های میرسید علی همدانی
محورهای موضوعی : کلام اسلامی
1 - تربیت دبیر شهید رجایی، تهران
کلید واژه: قسط, عدالت, سیدعلی همدانی, حاکم عادل, مصلح, امر به معروف, عدالت اجتماعی,
چکیده مقاله :
«قسط و عدل» از مهمترین ارکان و ارزش‌های چند جانبه و متعالی اسلامی است که در قرآن کریم و آموزه‌های پیشوایان دین، در حوزة زندگی فردی و اجتماعی، مورد تأکید فراوان قرار گرفته است. میر سیدعلی همدانی (786-714ق) به عنوان یکی از بزرگترین اندیشمندان تأثیرگذار بر شبه قاره و بخش عمده‌ای از آسیا، در آثار خود به اهمیّت عدالت از چند جنبة جداگانه پرداخته است. و بر اساس نظریة سیاسی و اجتماعی و مبنای اعتقادی او عدالت در مرکز جهان‌بینی و انسان‌شناسی و فلسفة سیاسی او قرار می‌گیرد. در این مورد عقایدی ابراز داشته که در حقیقت تحلیلی عمیق از دیدگاه اسلام در مورد عدالت به شمار می‌آید و بر محور تکیه بر «حاکم عادل» و «مصلح عادل» استوار است. وی بسیاری از احکام چون «امر به معروف و نهی از منکر» را هم بر همین اساس تحلیل می‌کند.
Justice is an important part of the great Islamic values and multilateral that in the Holy Quran and the teachings of religious leaders, in the area of individual and social life is considerable approved. Mir Seyyed Ali Hamadani as one of the most influential thinkers on the subcontinent and much of Asia, in his work, the importance of justice in several aspects is addressed separately. On the basis of social and political theory and principles and justice in the world and placed his anthropology. The opinions expressed in the fact that in-depth analysis of Islam is about justice and on the basis of relying on just ruler and reformer based Adel. His many punishments such as enjoining good and forbidding wrong both on the basis of the analysis
قرآن کریم
نهج البلاغه
ابراهیم (1410)، مصطفی، معجم الوسیط، بیروت، دار احیاء التراث العربی.
اذکائی (1394)، پرویز، میر همدان (احوال، آثار و آراء میرسیدعلی همدانی به انضمام پنج رساله وی)، همدان: بنیاد بوعلی سینا.
اسدی (2013)، مجید، مبانی فلسفی فرهنگ مردم ایران و تاجیکستان، دوشنبه، نشر پیوند.
اقبال لاهوری (1376)، محمد، کلیات اشعار فارسی، تهران، انتشارات سنایی.
امام خمینی (1377)، روح الله، شرح حدیث جنود عقل و جهل، تهران، مؤسسه تنظیم و نشر آثار امام خمینی.
بدخشی (1995)، نورالدین جعفر، خلاصة المناقب، تصحیح سیده اشرف ظفر، اسلام آباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
جامی (1375)، عبدالرحمان، نفحات الانس من حضرات القدس، تهران، انتشارات اطلاعات.
خوانساری (1360)، سید جمال الدین محمد، شرح غررالحکم و دررالحکم، تصحیح سیدجلال الدین ارموی، انتشارات دانشگاه تهران.
ریاض (1353)، محمد، احوال و آثار و اشعار میرسیدعلی همدانی، اسلام آباد، مرکز تحقیقات فارسی ایران و پاکستان.
سبحانی (1412)، جعفر، معالم الحکومة الاسلامیة، قم، مکتبة الامام امیرالمؤمنین علیه السّلام.
سعدی (1386)، مشرف الدین مصلح بن عبدالله، کلیات سعدی، تهران، نشر بادبادک.
صفائی (1368)، سیداحمد، علم کلام، تهران، انتشارات دانشگاه تهران.
طباطبایی (1363)، سیدمحمدحسین، المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، تهران، بنیاد علمی فرهنگی علامه طباطبایی.
طوسی (1369)، خواجه نصیرالدین، اخلاق ناصری، تهران، انتشارات خوارزمی.
کوچرف (1390)، علم خان، «رسالة قدّوسیه» و انعکاس مسائل عدل و احسان، فصلنامه رودکی، شماره 32، پائیز 1390.
مطهری (1354)، مرتضی، سیری در نهج البلاغه، قم، مرکز مطبوعاتی دارالتبلیغ اسلامی.
مولوی (1388)، جلال الدین محمد، مثنوی معنوی، تهران، نشر کارآفرینان فرهنگ و هنر.
همدانی (1358)، میرسیدعلی، ذخیرة الملوک، تصحیح سیدمحمود انوری، انتشارات دانشگاه تبریز.
همدانی (907)، میرسیدعلی، مکتوبات، نسخه خطی موزه و کتابخانة ملک، به شماره 4274.
همدانی (940)، مجموعه رسائل در فتوت و رسائل عرفانی، نسخه خطی کتابخانه مجلس، شماره 50782. Hamadani (1984), Agha Hussain shah. The Life and works of sayyid Ali Hamadani (A.D. 1314-1384), Islamabad: National Institute of Historical and cultural Research.
Rafiqi (1972), Abdul Qaiyum. Sufism in Kashmir from the fourteenth to the Sixteenth century.
Rizvi (1938), S.A.A.History of Sufism in India, 2Vds. New Dehli, Munshiram Manoharlal